01-12-2006, 11:34
Ata Sözlerimiz
Acele eden köpek, gözsüz enikler.
Acele ile menzil alinmaz.
Aci bir söz, çok zamanlar sicak bir sevgiyle söylenir.
Aci söz insani dininden, tatli söz yilani deliginden çikarir.
Acikan doymam, susayan kanmam sanirmis.
Acikan yanagindan, susayan dudagindan belli olur.
Acindirirsan arsiz olur,aciktirirsan hirsiz olur.
Aç katik istemez, uyku yastik istemez.
Aç koyma hirsiz olur, çok söyleme yüzsüz olur,çok degme arsiz olur.
Aç köpek firin deler.
Aç olana aci sogan baklava.
Aç tavuk kendini bugday ambarinda sanir.
Açik agiz aç kalmaz.
Adam eseginden, kari döseginden belli olur.
Adam öldüren uyumus, kâr eden uyumamis.
Adamakla mal bitmez.
Adamin iyisi alisveriste belli olur.
Agacin meyvesi olunca, basini asagi eger.
Agaç yas iken egilir.
Agalik vermekle, efelik vurmakla olur.
Agir bas iyidir, yenlik olsa uçar.
Agiri ne yel alir ne sel.
Agiz yemeyince yüz utanmaz.
Aglayanin mali gülene hayir gelmez.
Agustosta beynin kaynasin, kisin da tencere kaynasin.
Ah alan onmaz, ah yerde kalmaz.
Ah ile gelen vah ile gider.
Ak koyunun kara kuzusu da olur.
Ak köpege koyun diye sarilma.
Ak köpegin pamuk pazarina zarari olur.
Akçasi ucuz olanin kendi kiymetli olur
Akil toprak degil ki herkes basina savura.
Akil yigide sermayedir.
Akilli bildigini söylemez, deli söyledigini bilmez.
Akilli sayinti sayasiya, deli oglan everir.
Akilli yasamaz derler, sen bugün de aksami ettin.
Akilsiz köpegi yol kocatir.
Akil (akilli) söylemez, nâdan (cahil) söyletmez.
Aksamdan kalan as, agiz yakmaz.
Al malin iyisini çekme kaygisini.
Al yakisirken, el bakisirken.
Al zengin kizini döndürsün anasi evine, al fakirin kizini döndürsün anasi evine.
Alçak tavuk kendini ferik gösterir.
Alismadik kiçta don durmaz.
Allah ilmi dileyene, mali diledigine verir.
Allah imhâl eder (mühlet verir), ihmal etmez.
Almak kolay ödemek zordur.
Altin esigin, gümüs esige ihtiyaci vardir.
Altin kiliç demir kapiyi açar.
Altin pas tutmaz, deli yas tutmaz.
Altin semer giydirseler, esek yine esektir.
Altinin kiymeti azligindandir.
Ana gezer, kiz gezer, ala zagar ev düzer.
Analar besler hurmayla, eller döver yarmayla.
Anasi ölen kadin;babasi ölen, bey oldum sanir.
Anasina bak kizini al, kiyisina bak bezini al.
Arap eli öpmeyinen dudak kara olmaz.
Ari kadar (gibi) eri olanin, dag kadar yeri olur.
Armudun sapi var, üzümün çöpü var.
Arpaciya borç eden, ahirini tez satar.
Arsiza yüz versen, astar da ister.
Aslan bile kendini sineklerden korumak zorundadir.
As buldun düs, is buldun sivis
At ölür meydan kalir, yigit ölür san kalir.
Ata vurma, arpaya vur.
Ates düstügü yeri yakar.
Ates elini yakar, kadin ömrünü.
Ates olmayan yerden duman çikmaz.
Ates, atesi söndürmez.
Atin ardinda, kadinin önünde gitme.
Attan düsen ölmez, esekten düsen ölür.
Av kazana yakin gerek.
Avrat ev yapar, avret (ayip) ev yikar.
Ayagini yorganina göre uzat.
Ayipsiz yar arayan yârsiz kalir.
Aynan yoksa komsuna bak.
Az düsünen, çok konusur.
Az kazanan çok kazanir,çok kazanan hiç kazanir.
Az yiyen az uyur, çok yiyen güç uyur.
Azi kizana, çogu kocana gösterme.
Babasina hayir etmeyenin kimseye hayri olmaz.
Baga bak üzüm olsun, üzümü yemege yüzün olsun.
Baga var izin olsun, yemeye yüzün olsun.
Bahar çiçegiyle güzeldir.
Bakmakla usta olunsa köpekler usta olurdu.
Bal olan yerde sinek de olur.
Bal yiyen baldan bikar.
Baskidaki altindan , askidaki salkim yegdir.
Bas agriyinca sivrisinek davul olur.
Basina gün dogsun.
Basucun pinar, ayakucun göl olsun.
Batil itikat, zayif kafalarin dinidir.
Batman ile giren, direm ile çikmaz.
Baykus viraneyi gülistana degismez.
Bebeler birbirinden huy kapar, ayranlarina su katar.
Bekarlik sultanliktir.
Berdusun saskini, gözlük takar kis günü.
Besle kargayi oysun gözünü.
Bes paralik fener, o kadar yanar.
Beylik tastan su içilmez.
Bilmedigin ise karisma, bilmedigin yola gitme!
Bin atin varsa bin dinlen, bir atin varsa in dinlen.
Bin isçi, bin basçi.
Binilmeyecek esege torba takilmaz.
Bir "Yerim." diyenden kork, bir Yemem. diyenden.
Bir ahmak olmayinca, bir akilli geçinemez.
Bir bütün bir yarimdan iyidir.
Bir çamdan hem dama direk, hem ahira kürek olur.
Bir darligin bir bollugu, bir bollugun bir darligi.
Bir edene, bir eden bulunur.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
Bir korkak bir orduyu bozar.
Bir ye de bin sükret!
Bir yogurum hamurun varsa da erbabina yogurt.
Birbirinle ye iç, alavere etme.
Birinin evi yanar, biri balta sapi üteler.
Bitli baklanin kör alicisi olur
Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmek.
Borçlu güle güle gider, aglayi aglayi gelir.
Bos fiçi çok langirdar.
Bos gezen boklu örmeyi tez bulur.
Bu dünya iki kapili handir, gelen bilmez geden bilmez.
Budalanin yagi çok olursa sakalina sürer.
Bugday basak verince orak pahalanir.
Buzagili inek kiymetli olur.
Bülbülün çektigi dili belâsidir.
Büyük daga kar yagmadikça küçük daga sira gelmez.
Büyük lokma ye de büyük söz söyleme.
Cahil adam meyve vermeyen agaca benzer.
Cahil ile konusan cahil olur.
Cahilin dostlugundan alimin düsmanligi yegdir.
Cami dururken mescitte namaz kilinmaz.
Cami yikilsa da mihrap yerindedir.
Can bogazdan gelir.
Can çikar, huy çikmaz.
Can evi, babam evi.
Canbaz ipte, balik dipte gerek.
Cani aciyan esek, ati geçer.
Cani kaymak isteyen mandayi yaninda tasir.
Cebinden korkan cibinligi beraber tasir.
Cemaat ne kadar çok olsa imam yine bildigini okur.
Ceviz gölglesi yavuz gölgesi, sögüt gölgesi, yigit gölgesi.
Cins horoz yumurtada öter.
Cümrü kadar yer yakar
Çabuk parlayan çabuk söner.
Çagirilan yere erinme; çagrilmayan yere görünme.
Çagrilmadigin yere tas olma.
Çakalsiz köy olmaz.
Çalida gül bitmez, cahile söz yetmez.
Çalma elin kapisini, çalarlar kapini.
Çamin kökü, yalancinin sözü bitmez.
Çarsambanin gelisinden persembe bellidir.
Çekirgeyi suya göndermisler yine çekirge getirmis.
Çik çik eden nalçadir, is bitiren akçadir.
Çikacak kan damarda durmaz.
Çikmadik candan ümit kesilmez.
Çira dibine isik salmaz.
Çiftçi yagmur ister, yolcu kurak.
Çiftçinin ambari sabanin ucundadir.
Çingene çalar, kürt oynar.
Çingene ele kizmis, kendi çocugunun agzini yirtmis.
Çirkin ile bal yeme, güzel ile tas tasi.
Çirkin kazi evin toplar, güzel kari dügün gezer.
Çivi çiviyi söker.
Çoban çorabini kendi örer.
Çobana verme kizi, ya koyun güttürür ya kuzu.
Çobansiz sürü olmaz.
Çocuguna is buyuran ardinca kendi gider.
Çocuk ile yogurt yiyen elbette agzina yüzüne bulastirir.
Çok bilen çok yanilir.
Çok çalisan çarik yirtar, is odur Hakka vara.
Çok gezenin ayagina çöp batar.
Çok söyleme arsiz edersin, aç birakma hirsiz edersin.
Çokluga dari saçilmaz.
Çöregin büyügü un çoklugunda olur.
Çürük baklanin kör alicisi olur.
Çürük iple kuyuya inilmez.
Çürük merdivenle dama çikilmaz.
Dag basi dumansiz olmaz.
Dag basinda harman savrulmaz.
Dag ile yarisan duvarindan çikar.
Dag tavsansiz olmaz.
Dagina göre kar yagar.
Dalkiran bas keser.
Dam üstünde saksagan, vur beline kazmayi.
Danisan dagi asmis, danismayan düz ovada yolu sasirmis.
Davul dengi dengine çalar.
Davul tozu, minare gölgesi.
Davuldan gelen zurnaya gider.
Davulun sesi uzaktan hos gelir.
Dayisi olan dayisina yanasir.
Debbag sevdigi deriyi yerden yere vurur.
Degirmen iki tastan, muhabbet iki bastan.
Degirmen tassiz ögütmez.
Degirmene varan un ögütür, evdeki nöbet savar.
Deli aglamaz, akilli gütmez.
Deli kiz dügün etmis, kendi bas sedire geçmis.
Delik kapta su durmaz.
Deliye tas atma, kaldirir basini yarar.
Demir kizgin iken dövülür.
Demir nemden çürür, insan gamdan.
Denizdeki balik pazar olmaz.
Denize düsen yilana sarilir.
Derdi veren dermanini da verir.
Derdini saklayan dermanini bulamaz.
Dertsiz bas, yarasiz agaç olmaz.
Dervise bir lokma, bir hirka gerek.
Dervisin fikri ne ise zikri odur.
Deve ahmak oldugundan kilavuzu esektir.
Deve kadar büyümüssün, kulagi kadar haysiyetin yok.
Deveye boynun egri demisler, nerem dogru demis.
Deveye diken gerek olunca boynun uzatir.
Devlet olmayinca basta, yastik neyler basta.
Devletliye dokun geç, fukaradan sakin geç.
Dil insani yaya birakir.
Dil yarasi unutulmaz.
Dilencinin torbasi olmaz.
Dilenen doymaz, dilenmeyen acikmaz.
Dilin kemigi yok ama kemigi kirar.
Dipsiz kile bos ambar ha doldur hal doldur.
Dis eti karin doyurmaz.
Disi agriyan dilini kesmeli, gözü agriyan elini.
Disi kusu yapar yuvayi, içini disini sivayi sivayi.
Dogmadik çocuga kaftan biçilmez.
Dogru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
Dolu bardak su almaz.
Dolu küpün sesi çikmaz.
Dost aci söyler.
Dost yüzünden, düsman gözünden bellidir.
Döngel ile oruç tutulmaz.
Dumansiz baca olmaz.
Dut demeye dudak ister.
Dügüncü dügünü uzatirsa dövünür.
Dügünsüz ev olur, ölümsüz ev olmaz.
Dünyada eken ahrette biçer.
Dünyada tamah varken, dolandirici açliktan ölmez.
Düsenin dostu olmaz.
Düsmanin eline kiliç verilmez.
Eceli gelen köpek, cami duvarina siyer.
Ekmegin büyügü , hamurun çogundan olur.
Ekmegin kestigini kiliç kesmez.
El agzina bakan, karisini tez bosar.
El el üstünde olur, ev ev üstünde olmaz.
El elin esegini islik çala çala arar.
El elin esegini türkü çagirarak arar.
Eli hamur karni aç.
Elin ekmegi kanlidir silebilen yer.
Elin ölüsü ele güler.
Emanet atin disi arpa yerken kirilir.
Emek olmadan yemek olmaz.
Er çikan yol alir, er evlenen döl alir.
Erkegi er eden de karidir, eriden de karidir.
Esegin yavrusu sipa, terbiyesi sopa.
Esek esegi ödünç kasir.
Esek hosaftan ne anlar (anlamaz).
Esek kizinca beygiri koyup geçer.
Etme kulum bulursun, Inileme ölürsün.
Evinden çikan deli olur, basinda bin hali olur.
Evlenmeden önce gözlerini açmayanlar, evlendikten sonra gözlerini kapamaya mecbur kalirlar.
Firincinin çocugu aç dolasirmis.
Firsat eldeyken sürün devrani.
Fukaranin saskini, beyaz giyer kis günü.
Görünen köy kilavuz istemez
Gülme komsuna gelir basina
Günes giren eve hekim girmez
Gelin bindi deveye gör kismeti nereye.
Genis günün de dar gezen, dar günün de genis gezer.
Gittigin yer kör ise, gözünü yum da bak.
Göz görmeyince gönül katlanir.
Gabbe içerden olunca, kapi tirkaz tutmaz.
Gevsek tükürügün sakala zarari vardir.
Göl yerinden su eksik olmaz.
Gönlün sevdigi, ya kürklü olur ya kepenekli.
Görünen dagin ardi yakindir.
Göz görmeyince gönül katlanir.
Güvenme dayina, ekmek al yanina.
Göz, mideden büyüktür.
Gençler sadik olmak ister, yapamazlar. Yaslilar, sadik olmamak ister, yapamazlar.
Güzellik, tabiatin kadina ilk verdigi ve ilk geri aldigi hediyedir.
Haydan gelen huya gider
Hem kiz, hem baldiri düz hem de ucuz olur mu
Her akla geleni isleme her agaci taslama
Her koyun kendi bacagindan asilir
Horoz ölür gözü çöplükte kalir
Hasta sag kalirsa hekime karsi gelir.
Herkes kasik yapar ama sapini yapamaz.
Her sey incelikten insan kabaliktan kirilir.
Hocanin dedigini tut, yoluna gitme.
Hidrellez yaz kapisi, yedi gün sürer tipisi.
Hamballikla tembellik bir arada olmaz.
Harman yelinen, dügün elinen.
Her akil bir olsa, küçük mala çoban bulunmaz.
Her evin isi, her dagin kisi kendinedir.
Her yokusun bir inisi vardir.
Herkesin akli bir olsa koyuna çoban bulunmaz.
Hünersizin gömlegi dikilmis gelir.
Her bildigini söyleme, her söyledigini bil
Her insan yanlis yapabilir ancak büyük insanlar yanlislarini anlar.
Ihlamurdan odun, beslemeden kadin olmaz.
Isiracak köpek disini göstermez.
Ibadet de, kabahat de kul içindir.
Igneyi kendine batir çuvaldizi baskasina.
Imam bildigini okur.
Inine sagmayan tilki, kuyruguna çan takar.
Insan dagitabilecegi, harcayabilecegi seyler oraninda zengindir.
Insan yedisinde ne ise yetmisinde de odur.
Insani gam, duvari nem yikar.
Istedigini söyleyen, istemedigini isitir.
Istenmeden yenen as, ya karin agritir, ya bas.
Istenmeyen as ya karin agritir, ya bas.
Istersen göl olur, istersen yol olur.
Isin yoksa sahit ol, paran çoksa kefil ol.
Ite pastirma bekletilmez.
Itle çuvala girilmez.
Itle dalasmaktan çaliyi dolanmak yegdir.
Iyi evlat babayi vezir, kötü evlat rezil eder.
Iyi kocan var gir oyna çik oyna, kötü kocan var gir agla çik agla.
Kaçan tavsan büyük olur.
Kadin vardir çerden, çöpten as eder, kadin vardir pismis asi tas eder.
Kadinin kötüsü kadar kötü, iyisi kadar iyi yaratik yoktur.
Kafa kafa olmayinca, sapka ne yapiversin?
Kalabaliktan dilini, sofradan elini kisa tut.
Kapanmasi güç olan kapiyi açma.
Kapida yetisen tosunun degeri olmaz.
Kar mi soguk söz mü soguk.
Kar yagdigi gün savrulur.
Karpuz kesmekle yürek sogumaz
Kasap dükkaninda et kokmaz.
Kavakta nar olmaz, kötülerde ar olmaz.
Kayaya tos vuran, acisini kendi çeker.
Kazan kaynadigi yerde tasar.
Kazanmayanin kazani kaynamaz.
Keçinin gürdügü, çobanin deynegine sürtünür.
Kedi sirke içmez.
Kedinin gürdüklügü samanliga kadardir.
Kendi gözündeki kirisi görmeyen, elin gözünde çöp arar.
Kendi küsen kendi barisir.
Kizim sana söylüyorum, gelinim sen anla.
Kimi bag bozar, kimi bostan bozar.
Kimse komsusuna gereksinim duymayacak kadar , zengin degildir.
Kork nisanin besinden, öküzü ayirir esinden.
Korkulu düs görmekten, uyanik durmak yegdir
Köpege dalasmaktansa, çaliyi dolasmak iyidir.
Köpegi öldürene sürüttürürler.
Köpegin duasi geçse, gökten kemik yagar.
Köpeginin hatiri yoksa, sahibinin hatiri vardir.
Köpek köpegi isirmaz.
Köpek neylesin takkeyi tingilderken düsürür.
Kör ata ha göz kirpmissin, ha basini sallamissin.
Kurt kocayinca, köpegin maskarasi olur.
Kusursuz dost arayan dostsuz kalir.
Kuzguna yavrusu sahin görünür.
Martta yagmasin, nisanda dinmesin
Minareyi çalan kilifini hazirlar.
Minnetle gül koklama, dikeni sancar seni.
Mirasa "nereye gidiyorsun?" demisler "esip yagmaya, sürüp savurmaya" demis.
Misafir umdugunu degil buldugunu yer.
Misafirin umdugu, ev sahibine iki ögün olur.
Mum dibine karanlik.
Nasipsiz köpek kurban bayraminda köy disinda bulunur.
Nasipsiz köpek, kurban bayraminda daga çikar.
Ne ekersen, onu biçersin.
Oglan babadan ögrenir meclis gezmeyi, kiz anadan ögrenir sofra yazmayi.
Oglan yemis oyuna, çoban yemis koyuna gitmis.
Oglanin saskini, babasinin zenginligini metheder.
Okuz altinda buzagi aranmaz.
Olacak oglan gelisinden belli olur.
Olgun bir insani dost edinmek isterseniz tenkit edin, basit bir insani dost edinmek isterseniz, methedin.
Olsa ile bulsayi ekmisler, hiç bitmis.
Oynayacak adam, kagni gicirtisinda da oynar.
Oynayamayan gelin; "Yerim dar." der.
Öfke ile kalkan zararla oturur.
Ögüt, bir hazine kadar degerli oldugu halde genellikle bedava verilir.
Ölecek tavsan çomaga karsi gelir.
Ölmüs essek kurttan korkmaz.
Ölümü gören, hastaliga razi olur.
Öz aglamayinca göz aglamaz
Öz aglamayinca göz aglamaz (yasarmaz).
Para iyi bir usak, kötü bir efendidir.
Para para kazanir, koçyigit bag beller.
Paradir parayi kazanan, koç yigit bag beller.
Rüsvet kapidan girince insaf kapidan çikar.
Saç kivamini bulur hamur tükenir, yas kivamini bulur ömür tükenir.
Sadik dost akrabadan yegdir.
Sagir bir kocayla , kör bir kadin mutlu bir çifttir.
Sakinilan göze çöp batar.
Saksagan danayi, babasi hayrina bitlemez.
Samur kürk de olsa kabahatli kimse üzerine almaz.
Sanatina güvenenin para ayagina gelir.
Sarhoslar ve çocuklar dogrulari söylerler.
Sari öküzün yaninda duran; ya huyundan ya tüyünden kapar.
Sen islersen mal isler, insan böyle genisler.
Sen pazarda hiç adam agzi görmedin mi ?
Serçeden korkan dari ekmez.
Sevilmedik ot, insanin basucunda biter.
Sinek küçüktür, ama mide bulandirir.
Sirkeyi, sarimsagi düsünen (hesaplayan) paçayi yiyemez .
Sonradan görme kuldan, buluttan çikma günden korkulur.
Sormak ayip degil, sormamak (bilmemek) ayip.
Söz var is bitirir, söz var bas yitirir.
Sürüden ayrilan koyunu kurt kapar.
Süt tasinca kepçeye baha olmaz
Sapkasi dar gelen , basim büyük sanir.
Saraptan bozma sirke keskin olur.
Seytanla saman eken, sapini alir.
Tarlada izi olmayanin harmanda yüzü olmaz.
Tasa doyurur, aci aciktirir.
Tavuk degindiginden, deli düsündügünden belli olur.
Tazinin topalligi tazi görünceye kadardir.
Terzi kendi sökügünü dikemezmis.
Tilki inine kadar kovalanmaz.
Tilki tilkiligini bildirene kadar, post elden gider.
Tok evin aç köpegi.
Toprak diye avuçladigin sari altin olsun.
Tuzsuz koyun tuzlu koyunu yalaya yalaya bitirirmis.
Usagi ise kos, sende ardina düs.
Üveye etme özünde bulursun, geline etme kizinda bulursun.
Üzerine laf düsmedikçe konusma.
Vakitsiz açilan gül çabuk solar.
Vakitsiz öten horozun basini keserler.
Varsa pulun, herkes kulun.
Yagmur tavina ekilen daridan, kocasindan sonra kalkan karidan hayir gelmez.
Yagmurlu gün tavuk su içmez.
Yarali tavsana siki atilmaz.
Yardimcinin yardimcisi olur.
Yattigi ahir sekisi, çagirdigi Istanbul türküsü.
Yenecek as, bugundan belli olur.
Yeni testi suyu soguk tutar.
Yenilen pehlivan gürese doymaz.
Yil harmansiz kalmaz.
Yigidi öldür, hakkini yeme.
Yiyen bilmez dograyan bilir.
Yogurdum eksi diyen olmaz.
Yolu sormak, kaybolmaktan iyidir.
Yuvarlanan tas yosun tutmaz.
Yuvayi disi kus yapar.
Zahmeriden sonra ekilen daridan, kocasindan sonra kalkan karidan hayir gelmez.
Zengin adam, elindeki kendine yeten adamdir.
Zenginin ayakucunda uyuyacagina, fakirin basucunda uyu.
Zenginin gönlü olasiya, fakirin cani çikar.
Zenginin kagnisi dagdan asar, fakirin esegi düz yolda sasar.
Zenginin mali, fakirin agzini yorar.
Zenginin mali, fakirin dölü kiymetli olur.
Zenginlikle sicaktan zarar gelmez.
Acele eden köpek, gözsüz enikler.
Acele ile menzil alinmaz.
Aci bir söz, çok zamanlar sicak bir sevgiyle söylenir.
Aci söz insani dininden, tatli söz yilani deliginden çikarir.
Acikan doymam, susayan kanmam sanirmis.
Acikan yanagindan, susayan dudagindan belli olur.
Acindirirsan arsiz olur,aciktirirsan hirsiz olur.
Aç katik istemez, uyku yastik istemez.
Aç koyma hirsiz olur, çok söyleme yüzsüz olur,çok degme arsiz olur.
Aç köpek firin deler.
Aç olana aci sogan baklava.
Aç tavuk kendini bugday ambarinda sanir.
Açik agiz aç kalmaz.
Adam eseginden, kari döseginden belli olur.
Adam öldüren uyumus, kâr eden uyumamis.
Adamakla mal bitmez.
Adamin iyisi alisveriste belli olur.
Agacin meyvesi olunca, basini asagi eger.
Agaç yas iken egilir.
Agalik vermekle, efelik vurmakla olur.
Agir bas iyidir, yenlik olsa uçar.
Agiri ne yel alir ne sel.
Agiz yemeyince yüz utanmaz.
Aglayanin mali gülene hayir gelmez.
Agustosta beynin kaynasin, kisin da tencere kaynasin.
Ah alan onmaz, ah yerde kalmaz.
Ah ile gelen vah ile gider.
Ak koyunun kara kuzusu da olur.
Ak köpege koyun diye sarilma.
Ak köpegin pamuk pazarina zarari olur.
Akçasi ucuz olanin kendi kiymetli olur
Akil toprak degil ki herkes basina savura.
Akil yigide sermayedir.
Akilli bildigini söylemez, deli söyledigini bilmez.
Akilli sayinti sayasiya, deli oglan everir.
Akilli yasamaz derler, sen bugün de aksami ettin.
Akilsiz köpegi yol kocatir.
Akil (akilli) söylemez, nâdan (cahil) söyletmez.
Aksamdan kalan as, agiz yakmaz.
Al malin iyisini çekme kaygisini.
Al yakisirken, el bakisirken.
Al zengin kizini döndürsün anasi evine, al fakirin kizini döndürsün anasi evine.
Alçak tavuk kendini ferik gösterir.
Alismadik kiçta don durmaz.
Allah ilmi dileyene, mali diledigine verir.
Allah imhâl eder (mühlet verir), ihmal etmez.
Almak kolay ödemek zordur.
Altin esigin, gümüs esige ihtiyaci vardir.
Altin kiliç demir kapiyi açar.
Altin pas tutmaz, deli yas tutmaz.
Altin semer giydirseler, esek yine esektir.
Altinin kiymeti azligindandir.
Ana gezer, kiz gezer, ala zagar ev düzer.
Analar besler hurmayla, eller döver yarmayla.
Anasi ölen kadin;babasi ölen, bey oldum sanir.
Anasina bak kizini al, kiyisina bak bezini al.
Arap eli öpmeyinen dudak kara olmaz.
Ari kadar (gibi) eri olanin, dag kadar yeri olur.
Armudun sapi var, üzümün çöpü var.
Arpaciya borç eden, ahirini tez satar.
Arsiza yüz versen, astar da ister.
Aslan bile kendini sineklerden korumak zorundadir.
As buldun düs, is buldun sivis
At ölür meydan kalir, yigit ölür san kalir.
Ata vurma, arpaya vur.
Ates düstügü yeri yakar.
Ates elini yakar, kadin ömrünü.
Ates olmayan yerden duman çikmaz.
Ates, atesi söndürmez.
Atin ardinda, kadinin önünde gitme.
Attan düsen ölmez, esekten düsen ölür.
Av kazana yakin gerek.
Avrat ev yapar, avret (ayip) ev yikar.
Ayagini yorganina göre uzat.
Ayipsiz yar arayan yârsiz kalir.
Aynan yoksa komsuna bak.
Az düsünen, çok konusur.
Az kazanan çok kazanir,çok kazanan hiç kazanir.
Az yiyen az uyur, çok yiyen güç uyur.
Azi kizana, çogu kocana gösterme.
Babasina hayir etmeyenin kimseye hayri olmaz.
Baga bak üzüm olsun, üzümü yemege yüzün olsun.
Baga var izin olsun, yemeye yüzün olsun.
Bahar çiçegiyle güzeldir.
Bakmakla usta olunsa köpekler usta olurdu.
Bal olan yerde sinek de olur.
Bal yiyen baldan bikar.
Baskidaki altindan , askidaki salkim yegdir.
Bas agriyinca sivrisinek davul olur.
Basina gün dogsun.
Basucun pinar, ayakucun göl olsun.
Batil itikat, zayif kafalarin dinidir.
Batman ile giren, direm ile çikmaz.
Baykus viraneyi gülistana degismez.
Bebeler birbirinden huy kapar, ayranlarina su katar.
Bekarlik sultanliktir.
Berdusun saskini, gözlük takar kis günü.
Besle kargayi oysun gözünü.
Bes paralik fener, o kadar yanar.
Beylik tastan su içilmez.
Bilmedigin ise karisma, bilmedigin yola gitme!
Bin atin varsa bin dinlen, bir atin varsa in dinlen.
Bin isçi, bin basçi.
Binilmeyecek esege torba takilmaz.
Bir "Yerim." diyenden kork, bir Yemem. diyenden.
Bir ahmak olmayinca, bir akilli geçinemez.
Bir bütün bir yarimdan iyidir.
Bir çamdan hem dama direk, hem ahira kürek olur.
Bir darligin bir bollugu, bir bollugun bir darligi.
Bir edene, bir eden bulunur.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
Bir korkak bir orduyu bozar.
Bir ye de bin sükret!
Bir yogurum hamurun varsa da erbabina yogurt.
Birbirinle ye iç, alavere etme.
Birinin evi yanar, biri balta sapi üteler.
Bitli baklanin kör alicisi olur
Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmek.
Borçlu güle güle gider, aglayi aglayi gelir.
Bos fiçi çok langirdar.
Bos gezen boklu örmeyi tez bulur.
Bu dünya iki kapili handir, gelen bilmez geden bilmez.
Budalanin yagi çok olursa sakalina sürer.
Bugday basak verince orak pahalanir.
Buzagili inek kiymetli olur.
Bülbülün çektigi dili belâsidir.
Büyük daga kar yagmadikça küçük daga sira gelmez.
Büyük lokma ye de büyük söz söyleme.
Cahil adam meyve vermeyen agaca benzer.
Cahil ile konusan cahil olur.
Cahilin dostlugundan alimin düsmanligi yegdir.
Cami dururken mescitte namaz kilinmaz.
Cami yikilsa da mihrap yerindedir.
Can bogazdan gelir.
Can çikar, huy çikmaz.
Can evi, babam evi.
Canbaz ipte, balik dipte gerek.
Cani aciyan esek, ati geçer.
Cani kaymak isteyen mandayi yaninda tasir.
Cebinden korkan cibinligi beraber tasir.
Cemaat ne kadar çok olsa imam yine bildigini okur.
Ceviz gölglesi yavuz gölgesi, sögüt gölgesi, yigit gölgesi.
Cins horoz yumurtada öter.
Cümrü kadar yer yakar
Çabuk parlayan çabuk söner.
Çagirilan yere erinme; çagrilmayan yere görünme.
Çagrilmadigin yere tas olma.
Çakalsiz köy olmaz.
Çalida gül bitmez, cahile söz yetmez.
Çalma elin kapisini, çalarlar kapini.
Çamin kökü, yalancinin sözü bitmez.
Çarsambanin gelisinden persembe bellidir.
Çekirgeyi suya göndermisler yine çekirge getirmis.
Çik çik eden nalçadir, is bitiren akçadir.
Çikacak kan damarda durmaz.
Çikmadik candan ümit kesilmez.
Çira dibine isik salmaz.
Çiftçi yagmur ister, yolcu kurak.
Çiftçinin ambari sabanin ucundadir.
Çingene çalar, kürt oynar.
Çingene ele kizmis, kendi çocugunun agzini yirtmis.
Çirkin ile bal yeme, güzel ile tas tasi.
Çirkin kazi evin toplar, güzel kari dügün gezer.
Çivi çiviyi söker.
Çoban çorabini kendi örer.
Çobana verme kizi, ya koyun güttürür ya kuzu.
Çobansiz sürü olmaz.
Çocuguna is buyuran ardinca kendi gider.
Çocuk ile yogurt yiyen elbette agzina yüzüne bulastirir.
Çok bilen çok yanilir.
Çok çalisan çarik yirtar, is odur Hakka vara.
Çok gezenin ayagina çöp batar.
Çok söyleme arsiz edersin, aç birakma hirsiz edersin.
Çokluga dari saçilmaz.
Çöregin büyügü un çoklugunda olur.
Çürük baklanin kör alicisi olur.
Çürük iple kuyuya inilmez.
Çürük merdivenle dama çikilmaz.
Dag basi dumansiz olmaz.
Dag basinda harman savrulmaz.
Dag ile yarisan duvarindan çikar.
Dag tavsansiz olmaz.
Dagina göre kar yagar.
Dalkiran bas keser.
Dam üstünde saksagan, vur beline kazmayi.
Danisan dagi asmis, danismayan düz ovada yolu sasirmis.
Davul dengi dengine çalar.
Davul tozu, minare gölgesi.
Davuldan gelen zurnaya gider.
Davulun sesi uzaktan hos gelir.
Dayisi olan dayisina yanasir.
Debbag sevdigi deriyi yerden yere vurur.
Degirmen iki tastan, muhabbet iki bastan.
Degirmen tassiz ögütmez.
Degirmene varan un ögütür, evdeki nöbet savar.
Deli aglamaz, akilli gütmez.
Deli kiz dügün etmis, kendi bas sedire geçmis.
Delik kapta su durmaz.
Deliye tas atma, kaldirir basini yarar.
Demir kizgin iken dövülür.
Demir nemden çürür, insan gamdan.
Denizdeki balik pazar olmaz.
Denize düsen yilana sarilir.
Derdi veren dermanini da verir.
Derdini saklayan dermanini bulamaz.
Dertsiz bas, yarasiz agaç olmaz.
Dervise bir lokma, bir hirka gerek.
Dervisin fikri ne ise zikri odur.
Deve ahmak oldugundan kilavuzu esektir.
Deve kadar büyümüssün, kulagi kadar haysiyetin yok.
Deveye boynun egri demisler, nerem dogru demis.
Deveye diken gerek olunca boynun uzatir.
Devlet olmayinca basta, yastik neyler basta.
Devletliye dokun geç, fukaradan sakin geç.
Dil insani yaya birakir.
Dil yarasi unutulmaz.
Dilencinin torbasi olmaz.
Dilenen doymaz, dilenmeyen acikmaz.
Dilin kemigi yok ama kemigi kirar.
Dipsiz kile bos ambar ha doldur hal doldur.
Dis eti karin doyurmaz.
Disi agriyan dilini kesmeli, gözü agriyan elini.
Disi kusu yapar yuvayi, içini disini sivayi sivayi.
Dogmadik çocuga kaftan biçilmez.
Dogru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
Dolu bardak su almaz.
Dolu küpün sesi çikmaz.
Dost aci söyler.
Dost yüzünden, düsman gözünden bellidir.
Döngel ile oruç tutulmaz.
Dumansiz baca olmaz.
Dut demeye dudak ister.
Dügüncü dügünü uzatirsa dövünür.
Dügünsüz ev olur, ölümsüz ev olmaz.
Dünyada eken ahrette biçer.
Dünyada tamah varken, dolandirici açliktan ölmez.
Düsenin dostu olmaz.
Düsmanin eline kiliç verilmez.
Eceli gelen köpek, cami duvarina siyer.
Ekmegin büyügü , hamurun çogundan olur.
Ekmegin kestigini kiliç kesmez.
El agzina bakan, karisini tez bosar.
El el üstünde olur, ev ev üstünde olmaz.
El elin esegini islik çala çala arar.
El elin esegini türkü çagirarak arar.
Eli hamur karni aç.
Elin ekmegi kanlidir silebilen yer.
Elin ölüsü ele güler.
Emanet atin disi arpa yerken kirilir.
Emek olmadan yemek olmaz.
Er çikan yol alir, er evlenen döl alir.
Erkegi er eden de karidir, eriden de karidir.
Esegin yavrusu sipa, terbiyesi sopa.
Esek esegi ödünç kasir.
Esek hosaftan ne anlar (anlamaz).
Esek kizinca beygiri koyup geçer.
Etme kulum bulursun, Inileme ölürsün.
Evinden çikan deli olur, basinda bin hali olur.
Evlenmeden önce gözlerini açmayanlar, evlendikten sonra gözlerini kapamaya mecbur kalirlar.
Firincinin çocugu aç dolasirmis.
Firsat eldeyken sürün devrani.
Fukaranin saskini, beyaz giyer kis günü.
Görünen köy kilavuz istemez
Gülme komsuna gelir basina
Günes giren eve hekim girmez
Gelin bindi deveye gör kismeti nereye.
Genis günün de dar gezen, dar günün de genis gezer.
Gittigin yer kör ise, gözünü yum da bak.
Göz görmeyince gönül katlanir.
Gabbe içerden olunca, kapi tirkaz tutmaz.
Gevsek tükürügün sakala zarari vardir.
Göl yerinden su eksik olmaz.
Gönlün sevdigi, ya kürklü olur ya kepenekli.
Görünen dagin ardi yakindir.
Göz görmeyince gönül katlanir.
Güvenme dayina, ekmek al yanina.
Göz, mideden büyüktür.
Gençler sadik olmak ister, yapamazlar. Yaslilar, sadik olmamak ister, yapamazlar.
Güzellik, tabiatin kadina ilk verdigi ve ilk geri aldigi hediyedir.
Haydan gelen huya gider
Hem kiz, hem baldiri düz hem de ucuz olur mu
Her akla geleni isleme her agaci taslama
Her koyun kendi bacagindan asilir
Horoz ölür gözü çöplükte kalir
Hasta sag kalirsa hekime karsi gelir.
Herkes kasik yapar ama sapini yapamaz.
Her sey incelikten insan kabaliktan kirilir.
Hocanin dedigini tut, yoluna gitme.
Hidrellez yaz kapisi, yedi gün sürer tipisi.
Hamballikla tembellik bir arada olmaz.
Harman yelinen, dügün elinen.
Her akil bir olsa, küçük mala çoban bulunmaz.
Her evin isi, her dagin kisi kendinedir.
Her yokusun bir inisi vardir.
Herkesin akli bir olsa koyuna çoban bulunmaz.
Hünersizin gömlegi dikilmis gelir.
Her bildigini söyleme, her söyledigini bil
Her insan yanlis yapabilir ancak büyük insanlar yanlislarini anlar.
Ihlamurdan odun, beslemeden kadin olmaz.
Isiracak köpek disini göstermez.
Ibadet de, kabahat de kul içindir.
Igneyi kendine batir çuvaldizi baskasina.
Imam bildigini okur.
Inine sagmayan tilki, kuyruguna çan takar.
Insan dagitabilecegi, harcayabilecegi seyler oraninda zengindir.
Insan yedisinde ne ise yetmisinde de odur.
Insani gam, duvari nem yikar.
Istedigini söyleyen, istemedigini isitir.
Istenmeden yenen as, ya karin agritir, ya bas.
Istenmeyen as ya karin agritir, ya bas.
Istersen göl olur, istersen yol olur.
Isin yoksa sahit ol, paran çoksa kefil ol.
Ite pastirma bekletilmez.
Itle çuvala girilmez.
Itle dalasmaktan çaliyi dolanmak yegdir.
Iyi evlat babayi vezir, kötü evlat rezil eder.
Iyi kocan var gir oyna çik oyna, kötü kocan var gir agla çik agla.
Kaçan tavsan büyük olur.
Kadin vardir çerden, çöpten as eder, kadin vardir pismis asi tas eder.
Kadinin kötüsü kadar kötü, iyisi kadar iyi yaratik yoktur.
Kafa kafa olmayinca, sapka ne yapiversin?
Kalabaliktan dilini, sofradan elini kisa tut.
Kapanmasi güç olan kapiyi açma.
Kapida yetisen tosunun degeri olmaz.
Kar mi soguk söz mü soguk.
Kar yagdigi gün savrulur.
Karpuz kesmekle yürek sogumaz
Kasap dükkaninda et kokmaz.
Kavakta nar olmaz, kötülerde ar olmaz.
Kayaya tos vuran, acisini kendi çeker.
Kazan kaynadigi yerde tasar.
Kazanmayanin kazani kaynamaz.
Keçinin gürdügü, çobanin deynegine sürtünür.
Kedi sirke içmez.
Kedinin gürdüklügü samanliga kadardir.
Kendi gözündeki kirisi görmeyen, elin gözünde çöp arar.
Kendi küsen kendi barisir.
Kizim sana söylüyorum, gelinim sen anla.
Kimi bag bozar, kimi bostan bozar.
Kimse komsusuna gereksinim duymayacak kadar , zengin degildir.
Kork nisanin besinden, öküzü ayirir esinden.
Korkulu düs görmekten, uyanik durmak yegdir
Köpege dalasmaktansa, çaliyi dolasmak iyidir.
Köpegi öldürene sürüttürürler.
Köpegin duasi geçse, gökten kemik yagar.
Köpeginin hatiri yoksa, sahibinin hatiri vardir.
Köpek köpegi isirmaz.
Köpek neylesin takkeyi tingilderken düsürür.
Kör ata ha göz kirpmissin, ha basini sallamissin.
Kurt kocayinca, köpegin maskarasi olur.
Kusursuz dost arayan dostsuz kalir.
Kuzguna yavrusu sahin görünür.
Martta yagmasin, nisanda dinmesin
Minareyi çalan kilifini hazirlar.
Minnetle gül koklama, dikeni sancar seni.
Mirasa "nereye gidiyorsun?" demisler "esip yagmaya, sürüp savurmaya" demis.
Misafir umdugunu degil buldugunu yer.
Misafirin umdugu, ev sahibine iki ögün olur.
Mum dibine karanlik.
Nasipsiz köpek kurban bayraminda köy disinda bulunur.
Nasipsiz köpek, kurban bayraminda daga çikar.
Ne ekersen, onu biçersin.
Oglan babadan ögrenir meclis gezmeyi, kiz anadan ögrenir sofra yazmayi.
Oglan yemis oyuna, çoban yemis koyuna gitmis.
Oglanin saskini, babasinin zenginligini metheder.
Okuz altinda buzagi aranmaz.
Olacak oglan gelisinden belli olur.
Olgun bir insani dost edinmek isterseniz tenkit edin, basit bir insani dost edinmek isterseniz, methedin.
Olsa ile bulsayi ekmisler, hiç bitmis.
Oynayacak adam, kagni gicirtisinda da oynar.
Oynayamayan gelin; "Yerim dar." der.
Öfke ile kalkan zararla oturur.
Ögüt, bir hazine kadar degerli oldugu halde genellikle bedava verilir.
Ölecek tavsan çomaga karsi gelir.
Ölmüs essek kurttan korkmaz.
Ölümü gören, hastaliga razi olur.
Öz aglamayinca göz aglamaz
Öz aglamayinca göz aglamaz (yasarmaz).
Para iyi bir usak, kötü bir efendidir.
Para para kazanir, koçyigit bag beller.
Paradir parayi kazanan, koç yigit bag beller.
Rüsvet kapidan girince insaf kapidan çikar.
Saç kivamini bulur hamur tükenir, yas kivamini bulur ömür tükenir.
Sadik dost akrabadan yegdir.
Sagir bir kocayla , kör bir kadin mutlu bir çifttir.
Sakinilan göze çöp batar.
Saksagan danayi, babasi hayrina bitlemez.
Samur kürk de olsa kabahatli kimse üzerine almaz.
Sanatina güvenenin para ayagina gelir.
Sarhoslar ve çocuklar dogrulari söylerler.
Sari öküzün yaninda duran; ya huyundan ya tüyünden kapar.
Sen islersen mal isler, insan böyle genisler.
Sen pazarda hiç adam agzi görmedin mi ?
Serçeden korkan dari ekmez.
Sevilmedik ot, insanin basucunda biter.
Sinek küçüktür, ama mide bulandirir.
Sirkeyi, sarimsagi düsünen (hesaplayan) paçayi yiyemez .
Sonradan görme kuldan, buluttan çikma günden korkulur.
Sormak ayip degil, sormamak (bilmemek) ayip.
Söz var is bitirir, söz var bas yitirir.
Sürüden ayrilan koyunu kurt kapar.
Süt tasinca kepçeye baha olmaz
Sapkasi dar gelen , basim büyük sanir.
Saraptan bozma sirke keskin olur.
Seytanla saman eken, sapini alir.
Tarlada izi olmayanin harmanda yüzü olmaz.
Tasa doyurur, aci aciktirir.
Tavuk degindiginden, deli düsündügünden belli olur.
Tazinin topalligi tazi görünceye kadardir.
Terzi kendi sökügünü dikemezmis.
Tilki inine kadar kovalanmaz.
Tilki tilkiligini bildirene kadar, post elden gider.
Tok evin aç köpegi.
Toprak diye avuçladigin sari altin olsun.
Tuzsuz koyun tuzlu koyunu yalaya yalaya bitirirmis.
Usagi ise kos, sende ardina düs.
Üveye etme özünde bulursun, geline etme kizinda bulursun.
Üzerine laf düsmedikçe konusma.
Vakitsiz açilan gül çabuk solar.
Vakitsiz öten horozun basini keserler.
Varsa pulun, herkes kulun.
Yagmur tavina ekilen daridan, kocasindan sonra kalkan karidan hayir gelmez.
Yagmurlu gün tavuk su içmez.
Yarali tavsana siki atilmaz.
Yardimcinin yardimcisi olur.
Yattigi ahir sekisi, çagirdigi Istanbul türküsü.
Yenecek as, bugundan belli olur.
Yeni testi suyu soguk tutar.
Yenilen pehlivan gürese doymaz.
Yil harmansiz kalmaz.
Yigidi öldür, hakkini yeme.
Yiyen bilmez dograyan bilir.
Yogurdum eksi diyen olmaz.
Yolu sormak, kaybolmaktan iyidir.
Yuvarlanan tas yosun tutmaz.
Yuvayi disi kus yapar.
Zahmeriden sonra ekilen daridan, kocasindan sonra kalkan karidan hayir gelmez.
Zengin adam, elindeki kendine yeten adamdir.
Zenginin ayakucunda uyuyacagina, fakirin basucunda uyu.
Zenginin gönlü olasiya, fakirin cani çikar.
Zenginin kagnisi dagdan asar, fakirin esegi düz yolda sasar.
Zenginin mali, fakirin agzini yorar.
Zenginin mali, fakirin dölü kiymetli olur.
Zenginlikle sicaktan zarar gelmez.