12 Haziran
1910- Seramik sanatçısı Füreya Koral doğdu.
Ferit Edgü Ateş ve Sır adlı kitabında Füreya Koral'ı "Bazı fırınlardan ekmek çıkar. İnsanların karınlarını doyurmak için. Füreya'nın fırınından renkler, biçimler çıkar, gözlerimize yeni biçimler, yeni renkler, yeni tatlar sunmak için" diye tanımlar.
# 1826- Yeniçeri Ocağı'nın yerine Eşkinci Askeri Teşkilatı'nın kurulmasına başlandı.
# 1898- Filipinler İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti.
# 1924- Türkiye'nin ilk sanatoryumu olan Heybeliada Sanatoryumu kuruldu.
# 1929- Günlüğü ile Nazi zulmünü açığa çıkartan Yahudi kız Anne Frank doğdu.
# 1935- Bolivya ve Paraguay Chaco bölgesinde üç yıldır sürdürdükleri savaşa bir antlaşmayla son verdi.
# 1940- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü başkanlığında toplanan hükümet, savaş dışı kalınmasını kararlaştırdı.
# 1957- Kırşehir yeniden il yapıldı.
# 1966- Keban Barajı'nın temeli atıldı.
# 1967- Sovyetler Birliği, uzay aracı "Venera 4"ü Venüs gezegenine yolladı.
# 1975- Mustafa Kemal Paşa ile 29 Ocak 1923'te evlenen ve Ağustos 1925'e kadar evli kalan Latife Hanım (Uşaklıgil) öldü.
# 1984- Urfa'nın adı "Şanlıurfa" olarak değiştirildi.
# 1986- Ahmet Altan'ın Sudaki İz adlı romanı "muzır" bulundu. Altan ve yayımcısı Erdal Öz hakkında dava açıldı. Aynı gün Haydar Dümen'in Cinsel Yaşam 2 adlı kitabı toplatıldı.
# 1988- Ankara'da 15 dakika esen 80 kilometre hızındaki rüzgar ve şiddetli yağmur, arkasında 14 ölü bıraktı.
# 1989- Bulgaristan'dan göç eden Türklerin sayısı 90 bin kişiyi buldu.
# 1992- Ramazan ve Kurban bayramında günlük gazeteler çıkmaz ve yalnızca Gazeteciler Cemiyeti'nin hazırladığı Bayram gazeteleri yayımlanırdı. Bu gelenek Sabah gazetesi tarafından bozuldu. Sabah gazetesinin kurban bayramı süresince yayımlanması, tartışmalara neden oldu.
# 1996- Tiyatro sanatçısı Tolga Aşkıner, yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak vefat etti.
# 1998- ABD'li yazar Leo Buscaglia öldü.
18 Eylül
1970- 37 yıl sonra bile 'tüm zamanların en büyük gitaristi' tahtında oturan efsane James Marshall Hendrix 27 yaşında terki diyar eyledi.
Seattle çıkışlı Jimi, elektro gitarın sınırlarını sonuna kadar zorladı.
# 1851- ABD'nin en saygın gazetelerinden The New York Times yayımlanmaya başlandı.
# 1948- Pakistan'ın Kurucusu Muhammed Ali Cinnah öldü.
# 1956- Efes'te 1926'dan beri sürdürülen arkeolojik kazılarda "Prytaneion" adı verilen bölümde, dünyaca ünlü Artemis heykeli gün ışığına çıkarıldı.
# 1971- Türkiye Güzeli Filiz Vural Avrupa Güzeli seçildi.
# 1997- "Bizimkiler" adlı televizyon dizisinin "Hakim Bey"i, tiyatro ve sinema emekçsi Orhan Çağman 70 yaşında aramızdan ayrıldı.
# 2005- Afganistan'da 1969'dan bu yana ilk parlamento seçimleri yapıldı
Tarihte Bugün ( 19 Eylül )
Tarih Bilgi
19/09/1575 Padişah III. Murat'ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi'nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi, açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı tarafından 1580'de yıktırıldı. Araştırmacılar, rasathanenin Galatasaray Lisesi civarında kurulduğunu tahmin ediyorlar.
19/09/1893 Yeni Zelanda kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan ilk ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866'da ''kadın hareketi''ni başlatan Kate Sheppard idi.
19/09/1921 TBMM, Mustafa Kemal Paşa'ya, ''Mareşal'' rütbesiyle ''Gazi'' unvanı verdi.
19/09/1927 Nikaraqua'da ayaklanmacıların lideri Augusto Sandino hükümet kuvvetlerine karşı taaaruza geçti.
19/09/1935 Almanya'da Yahudilerin kamu sektöründe çalışmasını yasaklandı.
19/09/1944 Finlandiya ile Sovyetler Birliği ateşkes imzaladı.
19/09/1951 Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı.
19/09/1955 Sıkıyönetim Komutanlığı, Ankara'da Ulus gazetesini süresiz, İstanbul'da Hergün, Hürriyet ve Tercüman gazetelerini 15 gün süreyle kapattı.
19/09/1955 Arjantin cumhurbaşkanı Juan Peron askeri bir darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü.
19/09/1962 İlhan İskender Sanat Armağanı'nı Behzat Budak ve Yıldız Kenter aldı.
19/09/1967 50 gündür süren Singer fabrikası işçilerinin grevi yasal olmadığı gerekçesiyle, mahkeme kararıyla kaldırıldı.
19/09/1970 Türk Hava Yolları'nın "Antalya" isimli uçağı Isparta yakınlarında düştü: 154 kişi öldü.
19/09/1970 Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı Turgut Özal Devlet Planlama Teşkilatı'nın yeni binasına mescit istedi.
19/09/1979 Silahlı kişiler İstanbul'da Hergün gazetesini taradı: 1 kişi öldü, 2 kişi yaralandı.
19/09/1980 Avrupa Parlamentosu Türkiye - Avrupa Ekonomik Topluluğu ilişkilerini askıya alma önerisini reddetti.
19/09/1980 Bir yüzbaşıyı öldürme iddiasıyla yargılanan Sedar Soyergin sıkıyönetim mahkemesinde tek duruşmada idama mahkum edildi,
19/09/1981 Yahya Demirel Türk vatandaşlığından çıkarıldı.
19/09/1982 İsveç'te seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı; Olof Palme başbakan oldu.
19/09/1985 Meksika'nın başkenti Meksiko'da meydana gelen 8.1 büyüklüğündeki depremde 35 binden fazla kişi öldü.
19/09/1987 10. Akdeniz Oyunları'nda Serbest Güreş Milli Takımı 6 altın, 1 gümüş madalya kazandı. Böylece, Türkiye, takım halinde şampiyon oldu.
1575. Osmanlı padişahı Sultan 3. Murat İstanbul Rasathanesini açtı.
1922. Mustafa Kemal Paşa'ya Mareşal rütbesi verildi.
1927. Nikaraqua'da ayaklanmacıların lideri Augusto Sandino hükümet kuvvetlerine karşı taaaruza geçti.
1935. Almanya'da Yahudilerin kamu sektöründe çalışmasını yasaklandı.
1944. Finlandiya ile Sovyetler Birliği ateşkes imzaladı.
1951. Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı.
1955. Sıkıyönetim Komutanlığı, Ankara'da Ulus gazetesini süresiz, İstanbul'da Hergün, Hürriyet ve Tercüman gazetelerini 15 gün süreyle kapattı.
Aynı gün, Arjantin cumhurbaşkanı Juan Peron askeri bir darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü.
1962. İlhan İskender Sanat Armağanı'nı Behzat Budak ve Yıldız Kenter aldı.
1967. 50 gündür süren Singer fabrikası işçilerinin grevi yasal olmadığı gerekçesiyle, mahkeme kararıyla kaldırıldı.
1970. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı Turgut Özal Devlet Planlama Teşkilatı'nın yeni binasına mescit istedi.
Türk Hava Yolları'nın "Antalya" isimli uçağı Isparta yakınlarında düştü: 154 kişi öldü.
1979. Silahlı kişiler İstanbul'da Hergün gazetesini taradı: 1 kişi öldü, 2 kişi yaralandı.
1980. Bir yüzbaşıyı öldürme iddiasıyla yargılanan Sedar Soyergin sıkıyönetim mahkemesinde tek duruşmada idama mahkum edildi,
Aynı gün Avrupa Parlamentosu Türkiye - Avrupa Ekonomik Topluluğu ilişkilerini askıya alma önerisini reddetti.
1981. Yahya Demirel Türk vatandaşlığından çıkarıldı.
1982. İsveç'te seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı; Olof Palme başbakan oldu.
1985. Meksika'da deprem: 2000 kişi öldü.
1987. 10. Akdeniz Oyunları'nda Serbest Güreş Milli Takımı 6 altın, 1 gümüş madalya kazandı. Böylece, Türkiye, takım halinde şampiyon oldu.
Bugün Doğanlar:
1911. "Sineklerin Tanrısı" ile ünlü Nobel ödüllü İngiliz yazar William Golding.
1922. Çek lokomotif olarak ünlenen 2 kez olimpiyat şampiyonu olan atlet Emil Zatopek.
Bugün Ölenler .
1960. Demokrat Parti eski İstanbul Milletvekili Zakar Tarver, Yassıada'da hapiste.
1792. Devrimci Fransa'da Yasama Meclisi krallığı kaldırdı.
1924. Mustafa Kemal Paşa, "Halk, köylüler bana her yerde iş programını şu iki kelime ile ihtar ettiler; Yol, mektep" dedi.
1943. İnönü Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü yayımlandı.
1947. Zonguldak Kozlu kömür ocaklarında grizu patlaması: 48 işçi öldü.
1958. Başbakan Adnan Menderes, Cumhuriyet Halk Partisi'nin parti olmadığını, İsmet İnönü'nün siyaseti bırakması gerektiğini, basının istediğini yazamayacağını söyledi. Menderes, "Bize yumruk atan İsmet Paşa'yı alır layık olduğu muameleyi yaparız" dedi.
1960. 27 Mayıs günü, "Milli Birlik ve Hürriyet Bayramı" olarak kabul edildi.
1962. Kadınlar, artan kadın kaçırma olaylarını protesto yürüyüşü yaptılar. Pankartlardan birinde, "Başkaları ayla, biz ayılarla uğraşıyoruz" yazıyordu.
1964. Malta İngiltere'den bağımsızlığını kazandı.
1976. Polis, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Merkezini aradı, Genel Sekreter Mehmet Karaca tutuklandı. Genel Başkan Kemal Türkler ve 4 yönetici hakkında gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı.
1977. Türk Lirası devalüe edildi; dolar 19,25 lira, mark 8,27 lira oldu. Bu, Milliyetçi Cephe hükümetinin bir yılda yaptığı üçüncü devalüasyon oldu.
1980. Orgeneral Haydar Saltık Devlet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı gün Başbakan Bülent Ulusu kabinesini açıkladı.
1991. Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel seçim kampanyası gezilerinde ilçelere il olma sözü vermeyi sürdürüyor. Demirel Bandıma'yı 80. il yapacaklarını söyledi.
1995. Jandarma Buca Cezaevi isyanını bastırmak için silah kullandı. Jandarma kurşunuyla 2 tutuklu öldü. Ayrıca, 15 er, 41 tutuklu yaralandı.
Bugün Doğanlar:
1866. "Zaman Makinası", "Dünyalar savaşı" gibi yapıtlarıyla ünlü İngiliz yazar H. (Herbert) G. (George) Wells.
Bugün Ölenler:
1832. İskoçyalı tarihi roman yazarı Walter Scott.
1932. Yazar Ahmet Rasim.
1943. Karikatürist Sedat Nuri İleri.
1953. Gazeteci ve siyasetçi Necmettin Sadak.
1959. Yazar Ruşen Eşref Ünaydın.
1973. Sanat tarihçisi Tahsin Öz.
1975. Ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu.
1989. Sinema yönetmeni ve yapımcı Ertem Eğilmez.