Hz. Ali'den Seçme Sözler - Yazdırılabilir Sürüm +- Forum Hafızoğlu (https://www.hafizoglu.net/frm) +-- Forum: Dini Konular (https://www.hafizoglu.net/frm/forumdisplay.php?fid=129) +--- Forum: Resim&Sesdosyaları&Şiirler (https://www.hafizoglu.net/frm/forumdisplay.php?fid=197) +---- Forum: Dini Şiirler (https://www.hafizoglu.net/frm/forumdisplay.php?fid=138) +---- Konu: Hz. Ali'den Seçme Sözler (/showthread.php?tid=10911) |
Hz. Ali'den Seçme Sözler - GüLYapraK - 26-11-2008 Hz. Ali'den Seçme Sözler Acelenin meyvesi yanlIslIktIr. Aç kalmak, alçalmaktan hayIrlIdIr. AçIk kalpli, mert düsman, içinden pazarlIklI dosttan iyidir. Adalet için en büyük talihsizlik, devleti idare edenin zalimligidir. Adalet, halkIn dirligi ve düzeni, idarecilerin ise süsü ve güzelligidir. Adalet ve esitligi gözetme, siyasetlerin en iyisidir. Adil ol, kudretin sürekli olsun. Adilane davranIs siyasetlerin (yönetimlerin) en iyisidir. Affetmekten utanmayIn. CezalandIrmada acele etmeyin. Emriniz altInda bulunanlarIn hatalarI karsIsInda hemen öfkelenip kendinizi kaybetmeyin. Ahmak, her lafIn basInda yemin eder. AkIl, gurbette yakIn bulmaktIr; ahmaklIk vatanda gurbete düsmektir. AkIl gibi mal, iyi huy gibi dost, edep gibi miras, ilim gibi seref olmaz. AkIl gibi zenginlik, cehalet gibi yoksulluk yoktur. Edebe uymak bir kazanç, danIsmak bir güçtür. AkIllI bir insan fakir olabilir, fakat o hiç kimsenin sadakasIna muhtaç degildir. AkIllI kisi, tecrübelerden ibret alan kimsedir. AkIllI olan kemal, cahil olan mal ister. AkIllI, düsmanInsa bile danIs, bilgisiz dostun fikrini geç. AkIllI, insanlarIn en mutlusudur. AkIllInIn dili kalbindedir, ahmagIn dili ise agzIndadIr. AkIllInIn tahmini, cahilin kesin bilmesinden daha dogrudur. AkIllI insanlar az konusur. Çok söyleyenler, yalnIz ahmaktIrlar. Akil kisi, kemal talep eder. Akraba düsmanlIgI, akrep sokmasIndan beterdir. Alçak gönüllülük, ilmin meyvesidir. Alçak gönüllülük, en büyük sereftir. Aleyhine kesin delil olmayan kisiyi mazur tutun; o kisi benim. AlIskanlIk, insana musallat olur ve onu kontrolu altIna alIr. AlIskanlIk insanIn ikinci tabiatI gibidir. AptallIgIn en büyügü medh ve zemde ifrada kaçmaktIr. ArkadasIn hayIrlIsI, sana dogru yolda iyi delil olandIr. AsIl yetimler, anadan ve babadan yoksun olanlar degil, akIldan yoksun olanlardIr. AsagIlIk insanlarla yakInlasmaktan kaçIn, onlar ki yapmacIk sevgilerini gösterip içlerinde kötülügü saklarlar. OnlarI hosnut tuttugun sürece sana sevgi duyarlar, verili olmaktan geri kalIrsan sana zehirlerini akItIrlar. AyIbIn en büyügü, ona benzer bir ayIp sende de varken, baskasInI ayIplamandIr. AynI anadan babadan doganlar, senin miras kardeslerin, uzak yerlerden gelen, huyu suyu sana benzeyenler ise senin öz kardeslerin sayIlIrlar. Az yemek yemek saglIktIr. Az ibadet edip çok çalIsmak, çok ibadet edip az çalIsmaktan üstündür. Azarlamada asIrIlIk inat atesini alevlendirir. Azim ve sebat, insanlarIn en büyük yardImcIsIdIr. AzgInlIgIn sonu ya rezil veyahut yok olmaktIr. Azla yetinen kimse zengindir. Babana saygIlI ol ki, oglun da sana saygIlI olsun. Babana riayet edersen, sen de oglundan hürmet ve riayet bekleyebilirsin. BagIslamak, büyüklügün sanIndandIr. Basa kakmak suretiyle iyiligini bosa giderme. BaskalarInI Islah etmek istiyorsan önce kendini Islah etmelisin. Kendin fasid oldugun halde baskalarInI Islah etmeye kalkIsman en büyük ayIplardandIr. BaskalarInIn felaketinden hisse kapanlar, geçmis musibetlerden ders alanlar, cidden bahtiyar insanlardIr. BaskalarInIn iyi hareketlerini takdire çalIsInIz. Derhal dostlarInIzIn çogaldIgInI göreceksiniz. BaskasInda gördügün fena bir huyu hemen nefsinde ara ve ondan kaçIn. Beceremeyecegin bir is için söz verme. Benim üç türlü dostum vardIr: benim dostlarIm, dostlarImIn dostlarI ve düsmanlarImIn düsmanI. BIrak bu içindeki ikiligi atIl atese, sönmeye yüz tutsa da onu alevlendir. Bildigi halde susmak, bilmedigi halde konusmak kadar çirkindir. Bilge insan çalIsmasIna, bilgisiz de bos hayallerine güvenir. Bilgi gibi hazine olamaz. Bilgi, tükenmeyen bir hazinedir; akIl eskimeyen, yIpranmayan bir elbisedir. Bilgin bir söz ehli olamIyorsan, hiç olmazsa dikkatli bir dinleyici ol. Bilgin kisinin rütbesi, rütbelerin en üstünüdür. Bilgin ölü olsa bile diridir. Cahil ise diri olsa bile ölüdür. Bilgin ölse de yasar; cahil ise yasarken de ölüdür. Bilginlerin toplantIsI mutluluk getirir. Bilgisiz kisiyi bir iste, bir düsüncede ya pek ileri gitmis görürsün, ya da pek geri kalmIs. Bilgiyi ehli olmayana veren, o bilgiye zulmetmistir. Bilgiyle dirilen ölmez. Bilgiyle dirilenler ölmez. Bilmediginiz sözü söylemeyin, çünkü gerçegin çogu, inkar ettiginiz seylerdir. Bilmedigin sey hakkInda konusmayI ve üzerine düsmedigi halde söz söylemeyi terk et. Bin defa mazlum olsan da bir defa zalim olma. Bin kere mazlum olmak, bir kere zalim olmaktan iyidir. Bin kapIdan, yüz bin kaleden içeri girebilirsin de küçücük bir gönülden içeri giremezsin. BabanIn, çocugu için bIraktIgI en iyi miras onu güzel edeple yetistirmesidir. Bir devletin basI, sahip oldugu iktidardan; bilgin, ilimden; iyiliksever, yaptIgI iyiliklerden; ihtiyar da yasIndan ötürü saygI görür. Bir devletin çökmesi su dört sebebe bakar: Esas prensiplerinden ayrIlma, ikinci planda olan seylere önem verme, asagIlIk kimselerin ön safa geçmesi ve erdemli kisilerin arka plana atIlmasI. Bir gerçegi savunurken, ona önce kendimiz inanmalIyIz; sonra da baskalarInI inandIrmaya çalIsmalIyIz. Bir insana baskalarI yanInda verilen ögüt, ögüt degil, hakarettir. Bir insanda güzel bir huy varsa o huya benzer baska huylarInI da bekleyin. Bir isi yapmadan önce tedbir almak, insanI pismanlIktan kurtarIr. Bir sanat eserini yIkmak, cinayetlerin en büyügüdür. Bir hata islediginiz vakit, onu itiraftan çekinmeyiniz. Eger böyle yaparsanIz, o hatayI görmüs olanlarIn, aleyhinize verecekleri hükmün önüne geçersiniz. Birisini övmede asIrI gitmeyin ve abartmayIn. Bir kisiyi layIgIndan fazla övmek riyadIr, dalkavukluktur; layIgIndan az övmek ise ya dilsizlikten ileri gelir, ya hasedden. Birinin aleyhinde söylenen sözü dinleyen, o sözü söyleyen gibidir. Birisinin suçunu bagIsladIktan sonra pisman olma; cezalandIrdIgIn zaman da sevinme. BorçlarIn çoklugu, dogru adamI yalancI, serefli adamI da yemininden dönek yapar. Bos vakitlerini okumakla degerlendiren kimse, fikir rahatlIgInI kaybetmez. Bütün insanlar Allah'In kuludur. Lakin hiçbir kimse, diger bir kimsenin kulu degildir. Büyük günahlarIn kefareti, zulme düsenlere yardIm etmek, acze düsenleri ferahlandIrmaktIr. Büyüklere karsI saygIlI olun ki çocuklar da size karsI saygIlI olsunlar. Cahil dosttan ziyade akIllI düsmana güven. Cahil ile sakIn latife etme. Dili zehirli oldugundan gönlünü yaralar. Cahil, ne kendi eksigini görür, ne de ögütlere kulak asar. Cahilden uzak kalmak, akIllIya yaklasmakla esittir. Cahiller çogalInca bilginler garip olurlar. Can gözü kör olunca, gözle görmenin bir yararI yoktur. Cehaleti ilimle geri çevirin. Cehalet ve gaflet alimin kalbinde olmaz. Fakat alimler, zengin cahillerin karsIsInda, ancak ilim sayesinde yükselirler. Cimri zengin, cömert yoksuldan daha yoksuldur. Cimri her zaman asagIlIktIr, kIskanç olan her zaman iskencededir. Cimrinin dostu bulunmaz. Cömertlik alIskanlIklarIn en üstünüdür. Cömertlik, istemeden önce vermektir, istendikten sonra vermek utançtandIr ve kötüdür. ÇalIsan kötülük düsünemez, çalIsmayan da kötülükten kurtulamaz. ÇalIsmak kadar dinlenmeyi de görev bil, ihmal etme. SaglIgInIza eza etmeyin, saglIgIn bozulmasI kolay; elde etmek ise zordur. Çocuk açIsIndan hiçbir süt anne sütünden iyi degildir. Çocuklara sevgi ve büyüklere saygI gösteriniz. Çocuklara söz verdiginizde kesinlikle sözünüzde durunuz. Çocugun kalbi hiç ekilmemis bir tarla gibidir. Ona ne verilirse kabul eder. Çocugunuzun yedi yIl oyun oynamasIna müsade ediniz ve yedi yIl ona yasam edebini ögretiniz. Çogu insan medhedilip övüldügü için gurura kapIlIr. Çogu sözler hamleden daha serttir. Çok akIllI insanlar baskalarInIn hatalarIndan ögrenirler ve hata yapmazlar; akIllI insanlar hata yapar ve ders çIkararak bir daha yapmazlar; ahmak insanlar da sürekli hata yapar, gene de ders çIkarmazlar. Çok kimseler varisleri kavga etsinler diye mal toplamaya çalIsIrlar. Çok sakacI insanI ciddiye almazlar. Çok yasayanIn ömrü, dostlarIna aglamakla geçecektir. Dert ve gam, ihtiyarlIgIn yarIsIdIr.
Dil, aklIn tercümanIdIr. Dil, insanIn terazisidir. Dil yIrtIcIdIr; yularI bIrakIldI mI salar, parçalar. Dili tatlI olanIn arkadasI çok olur. Dilini sövüp saymaya alIstIrma. TatlI dilli ol. Kötü söz alIskanlIgI insanI soysuz yapar. Dilini küfre alIstIrma. TatlI dilli ol. Yoksa önüne gelene havlayan köpeklere dönersin. HalkI zorla kendinden nefret ettirirsin. Dilsiz ol, yalancI olma. Dilinizi daima iyi kullanInIz. O sizi saadete götürdügü gibi, felakete de götürebilir. DindarlIgIn en üstünü, dindarlIgI gizlemektir. Dinle, ögrenirsin. Sus, esen kalIrsIn. Dogru, dürüst ve nazik kisileri seçin ve çIkar ummadan ve korkmadan acI gerçekleri söyleyebilenleri tercih edin. Dogru her zaman yüce, yalancI her zaman asagI ve cücedir. Dogru söz söyleyenin delili kuvvetli olur. Dogruluk en iyi yol, bilgi en iyi kIlavuzdur. Dogruluk, hakkIn dilidir. Dost, sen yokken dostluk sartInI yerine getiren kimsedir. Dost, kardesini üç halde korumadIkça tam dost olamaz: düskünlügünde, kendisi bulunmadIgI vakit, ölümünden sonra. Dostun olmayIsI, bir çesit gariplik ve yalnIzlIktIr. DostlarI yitirmek gurbete düsmektir. DostlarIma dost olanlarI çok severim ve onlarIn kIymetlerini de dostluklarIn dereceleriyle ölçerim. DostlarIn çogalsIn diye çIrpInma. OnlarI bir gün ihmal etmeye kalkarsan çabucak düsmanIn olurlar. Dostlar ates gibidir. Pek çogalIrlarsa yakarlar. DostlarInIn kötüsü seni iyi gününde arayIp sIkIntIlI zamanInda yüz üstü bIrakandIr. Dostluk en yakIn akrabalIktIr. Dostluk elde edilmis akrabalIktIr. Dostlukta asIrI gitme, kimbilir belki o dostun bir gün düsmanIn olur, düsmanlIkta da asIrI gitme, kimbilir belki o düsmanIn bir gün dostun olur. Dostunu ihtiyatla sev, olabilir ki bir gün sana düsman olur; düsmanInla da ihtiyata riayet ederek düsmanlIkta bulun, olabilir ki bir gün sana dost kesilir. Dostunun düsmanInI kendine dost seçme. Dünya geçici gölgedir. DünyanIn en degerli hazinesi ögüttür, ama ondan ucuzu da yoktur. DünyayI yutsa yoksul kalacak biri vardIr: Aç gözlü. Düsene sevinme, zamanIn sana ne sakladIgInI bilemezsin. DüsmanI kovalamayInIz, onlardan yaralananlarIn yarasInI sarInIz, esirlerini tedavi ediniz. DüsmanlIk, kalbi mesgul eder. Düsünce akIllarIn cilasIdIr. Düsünce ve prensiplerini kendi hayatlarInda da uygulayan kimselerin bilgi IsIklarIyla aydInlanInIz. Düsünün, sonra konusun, yanIlmalardan kurtulacaksInIz. Edep, aklIn suretidir. Edep, en iyi mirastIr. Edep, had tanImaktIr. Edep insanIn kemalidir. Edep insan için güzel elbise menzilesindedir. Edepsiz olan kimsenin ayIplarI çok olur. Eger ararsak kendimize kolayca düsman bulabiliriz, ama ne kadar ararsak dost bulmak kolay degil. Eger baskalarInI Islah etmek istiyorsan önce kendini Islah et. Kendin fasid oldugun halde baskalarInI Islah etmekle çalIsmak çok büyük bir kusurdur. Eger bilgiyi hak edene vermezseniz o kisiye zulmetmis olursunuz; hak etmeyene verirseniz bilgiye zulmetmis olursunuz. Eger bir seyahata çIkarsanIz, gittiginiz yerlerin adetlerine uymaya çalIsInIz. Eger sIrlarInIzI birbirinize açarsanIz, artIk onu gizleyemezsiniz. Eger hayIrlI bir is görmek istersen, bugünün isini yarIna koyma. Çünkü yarIna kadar ne olacagI belli degildir. Fena bir ise baslayacagIn zaman da acele etme. Belki hayIrlI bir düsünce, sana o fenalIktan gelecek olan tehlikeye mani olur. Eger talihin açIk ise kusurlarIn kapalI kalIr. Eglence ve zevke kapIlan akIldan kaybeder. Elbiseleriniz eski de olsa, kalpleriniz yeni ve temiz olsun. El islerine yardIm edin; çünkü bu yoksullugu azaltIr, hayat standardInI artIrIr. Emanetin en feyizlisi ahde vefadIr. En ahmak insan, kendini herkesten akIllI sanandIr. En akIllI insan, ögütleri dinlemekten vazgeçmeyen insandIr. En büyük yardIm, en çabuk yapIlan yardImdIr. En büyük zenginlik akIl, en siddetli yoksulluk ahmaklIktIr. En büyük zenginlik akIl, en siddetli yoksulluk ahmaklIktIr. En faydalI bilgi, uygulanabilendir. En güzel ahlak tevazu, yumusaklIk ve tatlI dilde bulunur. En güzel edep kendinden baslamandIr. En kötü dost, seni saksaklayIp eksiklerini örtendir. En kötü sey, insanIn kendisini begenmesidir. En kuvvetli kisi, kendi nefsine galip olan kisidir. En talihsiz memleket, insanlarInIn her türlü güvenlikten yoksun yasadIklarI memlekettir. En yakInI yitiren en uzagI yardImcI olarak bulamaz. En yakIsIklI elbise, erdem elbisesidir. Erdemin basI ilimdir. Esnaf ve tüccara dikkat edin; onlara gereken önemi gösterin, fakat ihtikar, karaborsa ve mal yIgmalarIna izin vermeyin. EvlatlarInIzI yasayacaklarI zamana göre terbiye ediniz. Ey Ademoglu, ihtiyacIndan fazla kazandIgIn seyi, baskasI için biriktirmedesin. Ey insanlar! Bilgi edindiginiz zaman hidayete ermeniz için bilginize uyunuz. Çünkü ilminin tersine hareket eden alim, cehaletten ayrIlmaz, yolunu kayIp etmis cahile benzer. Ey karamsar; bilmelisin ki, bu devranIn degismeyen tek bir kanunu vardIr; o da degismektir. Eziyet etme, eziyete engel ol. Diline sahip ol, can feda olsun sana yardImcI olan dost arkadaslIgIna. FasIk ve günahkar kimselerle arkadas olmaktan kaçIn, çünkü kötülük kötülüge kavusur. Faziletlerin basI ilimdir. Fazilet sahibinin kIymetini, ancak fazilet sahibi bilir. Fazla yemek ve yemek üstüne yemekten kaçInIn. Zira fazla yiyen kimse fazla hasta olur. FIrsat karInca yürüyüsü ile gelir, yIldIrIm hIzI ile gider. FIrsat yaz bulutu gibi gelip geçer, elinize geçtiginde faydalanmasInI bilin. Fikir çatIsmalarIndan hakikat çIkar. Fikir sahibi her seyden ibret alIr. Garip, dostu olmayan kimsedir. Gazap ve öfkeden kaçInInIz. Çünkü onun baslangIcI delilik ve sonu ise pismanlIktIr. Gece ile gündüz seni islerler. OnlarI sen isle. Onlar her gün senden bir sey koparIyor, sen de onlardan bir sey koparmaya bak. Geçimini mertçe kazanmaya çalIs. Nefsini alçaklIktan koru ki, fakir olsan bile serefli kalasIn. Gençlik günlerini düsünmek, hasrettir. Gerçek bilgin, bildiklerinin bilmedikleri yanInda daha az oldugunu anlayandIr. Gerçek dost, sIkIntI zamanInda imdada yetisendir. Gerçek dostlar çok vücutlu, tek kalpli varlIklardIr. Gerçek karsIsInda öfkelenmek ayIptIr. Gerçekle savasan, elbette alt olur gider. Gerçekleri söylemekten korkmayInIz. Gereksiz seylerin pesinden kosan gerekli seyleri kaçIrIr. Gözleri kör olan birisine doganIn ne kadar güzel oldugunu anlatamazsInIz. Güleryüz göstermek, cömertlik yerine geçer. Güleryüz, dostluk yaratIr. Günah islememek, tövbe etmekten daha iyidir. Günaha alt olarak üstünlük bulan, üstünlük elde etmemistir, serle üst olan alt olmustur. GünahIn en kötüsü, hafife alInan günahtIr. Güzel bir siyaset, iktidarI sürekli kIlar. Güzel huy, bir ganimettir. Haddini bilen kimse, hakaret görmez. Halka karsI daima içinizde sevgi ve nezaket besleyin. Onlara bir canavar gibi davranmayIn ve onlarI azarlamayIn. HalkIn güvenini kazanIn ve onlarIn iyiligini istediginize kendilerini inandIrIn. Hakiki dost sIkIntIlI zamanlarda, senin gurur ve izzet-i nefsini kIrmadan, sana yardIm edenlerdir. HaksIz kazanç ve ahlaksIzlIklara düsmemeleri için memurlarInIza yeterince maas ödeyiniz. HaksIzlIk önünde egilmeyiniz. Çünkü haksIzlIkla beraber serefinizi de kaybedersiniz. HaksIzlIklara isyan etmeyenler, onlardan gelecek her musibete katlanmalIdIr. Halk için en büyük felaket, düsünce ve bilim adamlarInIn düsük ahlaklI kimseler olusudur. Halka hürmet edenler hürmete mazhar; halkI tahrik edenler hakarete layIk olurlar. Halka saygInlIk veren kisi, saygIn tutulmustur. HalkI küçümseyenlerse saygI görmemislerdir. HalkIn önderi olmak isteyen biri önce kendisini Islah etmeli, daha sonra baskalarInI Islah etmeye baslamalI ve söz ile digerlerine edep ögretmeden önce güzel davranIsI ile onlara edep ögretmelidir. Hayat kötülüklerle insan arasInda perdedir. HayatIn karsIna çIkardIgI müskül hadiselere sabIr ve tahammül et. OnlarI hiç kimseden bilme ve hiç kimseye karsI kalbinde bir adavet besleme; hiç kimseye hiddet ve siddet gösterme. Bu suretle hareket edersen en büyük müskülleri bile yenersin ve sen de "insan-I kamil" mertebesine erersin. HayrI yapan, hayIrdan da hayIrlIdIr; ser isteyense serden de kötüdür. Herhangi bir isde acele etme, hataya düsersin. Her huyun en iyisini kendin için seç. Herkesin degeri, onun himmeti kadardIr. Her kim bana bir harf ögretse, ben ona kul köle olurum. Her kisinin degeri, yaptIgI güzel isiyle ölçülür. Her sey akla muhtaçtIr, akIl da egitime. Her seye ibretle bakIn ve gördüklerinizden ibret alIn. Her seyin bir belasI vardIr ve iyiligin belasI da kötü arkadastIr. Her seyin sonunu uzun uzun düsünen ve bir türlü karar veremeyenlerden, secaat ve cesaret namIna hiçbir sey beklenemez. Her seyin en iyisi, en yeni olanIdIr; ama dostlarIn en iyisi, en eskileridir. Herkes için tatlI ya da acI bir son vardIr. HIrs seni kul etmesin, Allah seni hür yarattI. HIrs ve tamah, yorgunluk ve mesakkatin anahtarIdIr. HIzlI yükselenlere imreniliyor. Oysa en hIzlI yükselenler toz, duman, saman ve tüydür. Hiç bir süs edep kadar güzel degildir. Hiç bir zaman vaadinizden ve sözünüzden dönmeyiniz. Hiç kimsenin hatasInI yüzüne vurmayInIz. O hatayI isleyene hatasInI, baska birini misal göstererek anlatInIz. Hiçbir iste lüzumundan fazla aceleci olma. Dikkatli davranIs sahibi olanlar, kendilerini bir çIkmaza girmekten muhafaza etmis olurlar. Hikmet sahibi kisilerin sözleri dogruysa ilaçtIr, yanlIssa hastalIktIr. Hos geçinmek aklIn yarIsIdIr. Huzur ve barIsçIllIgI arkadas edinmise yakInlas, arkadaslIgIndan mutlu olmadIgIn kisiden uzak ol. RE: Hz. Ali'den Seçme Sözler - GüLYapraK - 26-11-2008 ibret alInacak seyler ne çok, ibret alanlarsa ne az. ihtiras; feyiz ve kemalin en büyük düsmanIdIr. ihtiraslI kimse bütün dünyaya sahip olsa da yine fakirdir. ihtiyarlIgIn, ölüm habercindir. iki yüzlü insanlardan uzaklasInIz. Zira iyi vaktinizde etrafInIzda dönüp dolasIrlar. Kötü vaktinizde derhal sizden kaçarlar. iki sey vardIr ki sonu bulunmaz; ilim, akIl. iki sey vardIr ki yitirmeden kadri bilinmez; gençlik ve afiyet. iki yüzlünün dilinde tat, kalbinde fesat gizlidir. iktisatlI olmayla ihtiyaçlarIn yarIsI giderilebilir. ilim bayragImdIr, nereye gitsem benimledir; kalbim ilim ile doludur, sanma ki bos bir sandIktIr. ilim bütün iyiliklerin anahtarIdIr. ilim hiç bir servet ile satIn alInmaz. Onun içindir ki, bir cahil ne derecede zengin olursa olsun, en fakir bir alim ile mukayese olunmaz. ilim maldan hayIrlIdIr: ilim seni korur, malI sen korursun. Mal vermekle azalIr, ilim ögretmekle artar. ilim hakimdir, mal ise mahkum. ilim sahibi cömert olur, mal sahibi cimri olur. ilim ruhun hakimidir, ilim sahibi cömert olur, mal sahibi cimri olur. ilim ruhun gIdasIdIr, mal ise cesedin gIdasIdIr. Mal uzun zaman sürecinde tükenir, ilim ise tükenmez ve eksilmez. ilim kalbi aydInlatIr, mal ise kalbi katIlastIrIr. ilim peygamberlerin, mal ise eskiyalarIn mirasIdIr. ilim meclisi cennet bahçesidir. ilim tükenmez bir hazine, akIl eskimek bilmez bir elbisedir. ilimden baska hersey azaldIkça degeri yükselir, ilim ise çogaldIkça degeri yükselir. ilmin bereketi güzel ameldir. ilmin veraseti olmaz, ölülerinizin kemikleriyle övünemezsiniz. ilmini saklayan cahil gibidir. inat kötülüklerin kaynagIdIr. inatçIlIk insanIn aklIna zararlIdIr. inatçIlIk savas ve düsmanlIga yol açar. inatçIlIgIn zararI her seyden çoktur. inanan insanIn yüzünde güleçlik vardIr, kalbindeyse hüzün. Gönlü her seyden genistir, nefsi her seyden alçak. Yücelikten nefret eder, söhrete düsmandIr, gamI gussasI uzundur, düsünmesi derin, susmasI fazladIr. Vakti yoktur, çok sükreder, çok sabreder, düsünceye dalmIstIr. ihtiyacI olanlarI görünce, kendi ihtiyacInI hatIrlamaz bile. Huyu güzeldir, geçinmesi hos ve yumusak. Seref bakImIndan serttir, huy bakImIndan alçak. insaf ihtilafI giderir ve arkadaslIga yol açar. insanI vaktinden önce yIpratan bir sey varsa o da tembelliktir. insan belayI dilden bulur. insan cahil oldugu seyin düsmanIdIr. insan dün bir tohumdu, yarIn toprak olacak. insanda dil olmazsa, insan söz söylemezse, surete bürünmüs bir varlIktan yahut basIbos bIrakIlmIs otlayan bir hayvandan baska ne olabilir ki? insandaki edep, onun altInIndan daha iyidir. insanIn en siddetli düsmanI gazabIyla sehvetidir. insanIn degeri, önem verdigi seye göredir. insanIn dilekleri kendisine yakIndIr. Her seyden çok insana yakIn olansa ölümdür. insanIn kendisine iyilik edeni övmesi, iyiligi arttIrIr. insanIn kisiligini sözü teyid eder. insanIn kurtulusu dogruluktadIr. insanIn tevazu sahibi olmasI, kendisine ikram getirir. insanlar yasarken uyur, ölürken uyanIrlar. insanlara faydasI olmayanI ölüler arasInda say, git. insanlarI alçaltan ve nihayet mahveden üç seyden birincisi hasislik, ikincisi servet düskünlügü, üçüncüsü ise bencillik ve kibirdir. insanlarIn degerlerini ölçmek için degerli olmak gerek. insanlarIn en acizi insanlardan kardes edinemeyenidir. Bundan daha acizi de kardes edindikten sonra onu yitirendir. insanlarIn en alçagI haksIz yere baskalarIna hakaret edendir. insanlarIn en güçsüzü dost bulmada güçlük çekendir, ondan daha güçsüzü ise, dostlarInI yitirip yapayalnIz kalandIr. insanlarIn en fazla bagIslamasI gerekeni, ceza vermeye en fazla gücü yetenidir. insanlarIn güzel edebe, altIn ve gümüsten daha çok ihtiyaçlarI vardIr. insanlarIn kalbi vahsi ve basIbostur; kim onlarla ilgilenirse onlara dogru cezbolur. insanlarIn kIymeti, yaptIklarI iyilikler ile ölçülür. insanlarIn soluklarI ecellerine dogru attIklarI adImlardIr. insanlarla öyle geçinin ki öldünüz mü aglasInlar size; sag kaldInIz mI sevgiyle çagIrsInlar sizi. islerin en zoru alIskanlIgI terketmektir. iyi niyetlilik gönle ferahlIk, bedene esenliktir. iyi ve kötü insana aynI degeri vermek dogru degildir, bu suretle birincisini iyilikten sogutur, ikincisini kötülük yolunda cesaretlendirirsin. iyiligi emret ki, iyi ehlinden (iyilerden) olasIn. iyilik yapandan süphelenmek, haksIzlIklarIn en çirkini ve günahlarIn en büyügüdür. iyilik ediniz, onun mukabilinde fenalIk göreceginizi katiyyen aklInIza getirmeyiniz. iyilikle, hür adamI köle yaparsIn. KadIna asIrI düskünlük, ahmaklarIn isidir. Kalp kör olduktan sonra gözlerin görmesinde hiç bir fayda yoktur. Kalpler, kaplara benzer. HayIrlI olan, hayIrla dolu olanIdIr. Kardesi için kuyu kazan, o kuyuya akibet kendisi düser. Kendi ayIbIna bakan kimse ve onu Islaha çalIsan kisi, halkIn ayIbIna bakmaz. Kendi çocugunu edeplendirdigin seyle yetimi de edeplendir ve çocugunun egitimi için yararlandIgIn yerden yetim için de yararlan. Kendi görüsüyle yetinen, canInI tehlikeye atmIstIr. Kendi kadrini bilen helak olmaz. Kendin için istedigini baskalarI için de iste. Kendine reva görmedigi seyi baskasIna reva gören insan kamil olamaz. Kendisine edep yüklenen kimsenin kötülükleri azalIr. Kendini cömertlige alIstIr ve her ahlakIn en iyisini seç; çünkü iyilik alIskanlIk haline gelir. Kendini güçlükler karsIsInda sabretmeye alIstIr, çünkü haksIzlIk karsIsInda sabretmek en iyi ahlaktIr. Kendini tanImayan kimse kurtulus yolundan uzaklasarak cehalet ve sapIklIk yoluna giriverir. Kendisini begenen ve kendisinden razI olan bir kimsenin kusur ve zaaf noktalarI asikar olur. Kendisini begenen ve kendisinden razI olan kimse birçok üzüntü ve acI çeker. Kendini bilmeyen baskasInI nasIl bilir? KInama ve azarlamada asIrI gitmek inata neden olur. KIskanç insan hiçbir zaman rahat ve huzur yüzü görmez. KIskanç kimse daima hasta olur. KIskançlIk hasta eder. KIskançlIk hastalIklarIn en kötüsüdür. KIskançlIk atesin odunu yedigi gibi iyilikleri yer. KIskançlIk insanIn dünyasInI karartIr. KIskançlIk insanIn kalbi ve sinirleri üzerinde kötü etkiler bIrakIr ve insanI hasta eder. KIskançlIk ruhun hapsidir. KIskançlIk vücudu kemirir. Kim bir iste halka öncü olursa, baskasInI terbiyeye kalkmadan kendisini terbiye etmeli. Bu terbiye de diliyle ögüt vermeden önce, huyuyla ögüt vermek suretiyle olmalI. Nefsine muallim olup kendini terbiye eden kisi, insanlara muallimlik edip onlarI terbiye edenden daha fazla ululanmaya deger. Kim halkIn ayIplarInI görür, onlarI kInar, fakat kendisi de o isleri yaparsa, ahmagIn ta kendisidir. Kimin söyledigine degil, ne söyledigine bak. Kisi bilmediginin düsmanIdIr. Kisi dili altInda saklIdIr. Konusturunuz, kIymetinden neler kaybettigini anlarsInIz. Kisinin karsIlasacagI bütün sorunlarIn kolay olmasI beklenemez, bazIlarInIn kolay olmasInIn yanInda bazIlarI zor olacaktIr. Kisinin yapIsInI olusturan öz iyi degilse, o kisinin agzIndan iyi sözler çIkmaz. Kitaplar, bilgi sahiplerinin bahçeleridir. Konusun da tanIsIn, çünkü insan dilinin altInda gizlidir. Kötü alIskanlIklarI terketmek, en büyük ibadetlerdendir. Kötü evlat, insanIn en büyük musibetlerindendir. Kötü evlat, ailenin serefini yIkar ve geçmisine leke sürer. Kötü evlat anne ve babanIn serafetini yok eder ve geriye kalanlarI rezil eder. Kötü huylarInI terk et. HalkIn hürmetlerine mazhar olursun. Kötü insanlarla oturup kalkmak, iyi insanlar hakkInda su-i zan dogurur. Kötü zanlI olup, dostlarInI elinden çIkarma. Kötülükten çekinmek, iyi bir is yapmaktan yegdir. Kutsal görevinizin yoksul, sakat ve yetimlere bakmak oldugunu hiç aklInIzdan çIkarmayIn. MemurlarInIz onlarI incitmesin, onlara kötü davranmasIn. Onlara yardIm edin, koruyun ve yardIma ihtiyaç duyduklarI her zaman huzurunuza çIkmalarIna engel olmayIn. Küçük bir insandan gelen büyük bir fikri küçümseme. Küçüklükte soru soran kimse, büyüdügünde cevap veren biri olur. Mal çoklugu kalpleri bozar, günahlarI dogurur.
Mal, isteklerin temelidir. Mal-mülk toplayIp biriktirme, kime topladIgIn bilinmez. Mal-mülk insanIn gözünü doyurmaz, kalp zenginligine çalIs. MalIndan vermeyeni zenginlerden sayma. Marifetlerin en üstünü insanIn kendisini tanImasIdIr ve en büyük cahillik ise insanIn kendini tanImamasIdIr. Mazideki esefli ve üzüntülü olaylarla kalbini doldurma, gelecekle ugrasmaya zaman bulamazsIn. Mazluma yardImcI ol, zalime düsman kesil. Mazlumun öç alma günü zalimin zulmettigi günden daha korkunçtur. MemurlarInIzI seçerken zalim yöneticilere hizmet etmemis ve devletin suçlarIndan ve zulümlerinden sorumlu olmamIs bulunmalarIna dikkat ediniz. MemurlarInIzIn hareketlerini kontrol ediniz ve bunun için güvendiginiz samimi kisileri kullanInIz. Mektuplar ve müracaatlara bizzat kendiniz cevap veriniz. Midenizi fazla hayvan mezarlIgI yapmayInIz. Milletlerin ölçü ve terazisi adalettir. Mutlu ile arkadas olan mutlu olur. Mükemmel insan eksiklerini ve kusurlarInI bilendir. En kötüsü ise insanlarIn doyumsuz isteklerin ve hIrsIn pesine düsmesidir. Namus, güzelligin sadakasIdIr. Ne kadar tenha bir yerde olursa olsun bir fenalIk yaparken, seni hiç kimsenin görmedigine hükmetme. Seni mutlaka bir gören vardIr. O da Allah'tIr. Ne yüksek mevki ile sevin, ne de düskün olduguna üzül. Nefsine hakim olman en üstün güç, kudrettir. Ona buyruk yürütmen en hayIrlI emarettir. Nerede bir bilgin görürsen, hemen buyrugunu kabul edip hizmetine gir. Nice kan vardIr ki, onu dil döker. Nice zengin vardIr ki, yoksuldan da yoksuldur; nice büyük kisi vardIr ki, her asagIlIk kisiden de asagIdIr, nice yoksul vardIr ki, bütün zenginlerden daha zengindir. Oyun hayranI biri saadete eremez. Ölüm cebimizde bize hep eslik etmektedir, neden cahillerde feryadla karsIlanIr, ölüm neden böyle saskInlIk yaratIr? Öfke delilikten bir bölümdür. Çünkü sahibi nadim olur, nadim olmuyorsa deliligi adamakIllI pekismis demektir. Öfke gücünü izleyecek olursan seni helak eder. Öfke korkunç bir atestir. Onu bastIran atesi söndürür, yapamayan içinde yanIp gider. Öfke kötü bir arkadastIr. Kusur ve çirkinlikleri açIga çIkarIr, insanI kötülüge yakInlastIrIp iyilikten uzaklastIrIr. Öfke ve kIzgInlIktan koru kendini. Çünkü baslangIcI delilik, sonu pismanlIktIr. Öfkeden kaçIn, sakIn öfke sana galip olup alIskanlIk haline gelmesin. Öl de alçalma, azI yeter bul da yüzsuyu dökme. ÇalIsIp da bir sey elde edemeyen oturunca hiçbir sey elde edemez. Öldükten sonra yasamak isterseniz kalIcI bir eser bIrakInIz. Ölümü unutmak, kalbi paslandIrIr. Ölümü unutmayan, güzel seylere tutkun olur. Ölümün belirtisi dogmaktIr. Önder önce kendini egitmeli, sonra digerlerini. Önce kendi edebiyle örnek olmalI, sonra ögüt ve nasihatla. Övünmeye deger seyler güçlü akIl, utanma, nefsinden sakInma ve egitimdir. Öyle bir devir ki hiçbir arkadasIn senden hosnut degil ve öyle bir devir ki hiçbir dostun sana dürüst ve gerçek dost degil. Öyle bir kimseyi dost tut ki, aranIzda kardeslik husule gelsin ve senin bulunmadIgIn yerlerde, seni müdafaa etmek için düsmanlarInla pençelessin. ParçalayIcI ve yiyici yIrtIcI hayvan, zalim ve zorba bir validen iyidir. Renkten renge giris, inançtan inanca geçis, ahmaklIgIn alametlerindendir. Rezil kisilerin basa geçmesi, insanlara afettir. SabIr acIlIgInIn meyvesi zaferdir. SabIr en güzel huy, ilim de en serefli süs esyasIdIr. SabIr iki türlüdür: istemedigin, hoslanmadIgIn seye sabretmek ve sevdigin, istedigin seye sabretmek. SakIn baskasInIn kölesi olma; çünkü Allah seni hür yaratmIstIr. SakIn aile ve akrabalarInIn bedbahtlardan olmasIna sebep olan birisi olmayasIn. Sana cefa edeni utandIrman için hosça geçinmeye çalIs. Sana niçin yaptIgInI sorduklarInda utanacagIn ve yalanlamaya kalkacagIn isleri yapmaktan çekin. Sana karsI iyilik yapanlara ve tesekkür etmesini bilenlere iyilik et. Sana ögüt veren, sana genis kredi açmIs tüccara benzer. Sefih olanlar lisanla dostluk gösterirler. Fakat kalbleri fesatla doludur. Seni yalnIz iyi günlerinde arayan, düskün günlerinde senden kaçacaktIr. Seni, sende bulunmayan özellikler ve degerler icat ederek koltuklayan, bir gün gelir yapmadIgIn suçlarI da üstüne yIgarak seni çekistirmeye, çelistirmeye kalkar. Senin hakkInda iyi zanda bulunanIn zannInI gerçeklestir. Seviyesiz insanlarIn bana cahilce sözlerine karsIlIk vermekten tiksinti duyarIm. SIrlarInI ona buna açIyorsan basIna gelecek zilletlere razI ol. Siyasetlerin (yönetimlerin) en zoru alIskanlIklarI degistirmektir. Sizin en kötünüz insanlarI çekistirerek dostlar arasInda ayrIlIk düsüren ve temiz insanlara kusur bulan kimsedir. Sizler mallarInIzla halkI kusatamazsInIz (onlarIn gönüllerini hos edemezsiniz); öyleyse açIk yüzlülük ve güzel davranIsInIzla onlarI kusatInIz. Soruya verilen cevap çogalInca dogru gizli kalIr. Soyluluk; babalarIn, analarIn mensup olduklarI soyla boyla degil, övülecek üstünlükle kazanIlIr. Söylemedigin sözün hakimi, söyledigin sözün mahkumusun. Söyleyene bakma, söylenene bak. Söz ilaçtIr; azI yasatIr, çogu öldürür. Söz, ok ve mIzraktan daha tesirlidir. Söz dilinin sustugu ve amel dilinin söyledigi nasihat hiçbir kulak tarafIndan kovulmaz ve onun faydasI ile hiçbir fayda bir olmaz. Söz sizin agzInIzda oldugu sürece, söz sizin esiriniz, söz agzInIzdan çIktIktan sonra siz sözünüzün esiri olursunuz. Sözün gümüs olsa da, ey nefs sükut (suskunluk) altIndIr. Sözün güzelligi, kIsalIgIndadIr. Sözünde duramayacagIn bir yerde söz verme ve kefaletine vefa edemeyecegin yerde kefil olma. Susmak agIrbaslIlIgI arttIrIr. Susmak, sana agIrbaslI bir elbise giydirir ve sonunda özür dileme zorundan korur. Sükut yalan söylemekten ve baskalarInI çekistirmekten herhalde evladIr. SahsInIza fenalIk eden bir düsmanI affediniz. Lakin vatanInIza ve milletinize fenalIk eden bir kimseyi asla affetmeyiniz. Sehvet bir kapIdan girer, akIl öbür kapIdan çIkar. Ser'den çekinen kisi, hayIr yapana benzer; suçtan sakInan kisi, iyilikte bulunana döner. Seref ve namus, en büyük hazinedir. Onlara malik olanlar, hayatlarInI daima memnun ve mesut geçirirler. Seref ve soyluluk, yüksek özellik ve niteliklerden gelir, atalarIn çürümüs kemiklerinden degil. Serefine düskün olan kötü cevap almaktan kendini sakInIr. insanlarIn davranIslarInI düsünerek ve gözeterek onlarla uyum içinde yasayan kendi kisiligini de korur. Serefli ve önemli bir mevkiiniz olmasI için bilime sarIlInIz. Siddetli istek mutlulugun en büyük düsmanIdIr. Sükür nimetlerin süsüdür. Tamah mihneti davet eder. Taraf tutmayIn, bazI insanlarI kayIrmayIn. Bu tür davranIslar sizi zulme ve despotluga çeker. TarImla ugrasanlar devletin servet kaynagIdIr ve bir servet gibi korunmalIdIr. Tecrübe fayda ile beraber gelen ilimdir. Terbiyesizlikle kendisini düsüreni, soydan gelme asalet yükseltemez. Tevazu gösteriniz ki, halkIn hürmet ve saygIsInI kazanasInIz. Uygunsuz yerlere giren, kendini töhmete kaptIrIr. UtancIn üstünü, insanIn kendinden utanmasIdIr. Üç sey hayatI tatsIzlastIrIr: kin, kIskançlIk ve kötü huyluluk. Üç sey insana hayatI zindan eder: AgIrlasan aile yükü, borçlarIn baskIsI ve bir hastalIgIn sürüp gitmesi. Üç seyi kendinizde tutup saklayInIz: cesaretiniz, bilginiz ve malInIz. insanlar bu üç sahip oldugunuz seye düsmandIr ve o insanlarI ancak bu üç seyi kaybetmeniz sevindirir. Üstünlük taslamak ayIplarIn en kötüsüdür. Verilen söz zamanInda yerine getirilmesi gereken bir borçtur. Ya siz bizi yok edersiniz ya da biz sizi yok ederiz. Ya da barIsI daha uygun görürsünüz. YakInlarIna yardImI bIrakan, düsmanlarIna yardIm etmis olur. Yalan hIyanettir, dogruluk emanettir. Yalan söylemenin sonu kInanmaktIr. YalancIlardan daima uzak bulununuz. Çünkü onlarla içli dIslI olur ve onlarla dolasIp kalkarsanIz, siz de yalancI olursunuz. YalancIlarIn baslIca sIfatlarI sunlardIr: Önce sana diller döker, birçok seyler vaad eder, sonra senden vazgeçer, daha sonra da arkandan senin aleyhine birçok sey söyler. Yalandan daha kötü bir kabahat yoktur. YalanlanacagIndan korktugun bir seyi anlatma. YanlIsInI gününde görüp nefsine sitem edersen yanlIsIn faydaya dönüsür. Dünde kalan yasam geçmisle yok olur gider. Yapman gereken hayIrlI, yararlI isleri yarIna bIrakma. BakarsIn yarIn olur da, sen olmazsIn. YaptIgIn iyilikleri ve sana anlatIlanlarI gizle. YasamIn tecrübeleri dogru karar verebilmeyi ögretti, öyleki artIk beni bitirmeye, yok etmeye gelen seyleri ben bitirip yok ettim. Yeni ilmi seyleri ögrenmekle, kalbinizin yorgunlugunu ve rahatsIzlIgInI giderin, çünkü kalpleriniz de vücudunuz gibi yorulur. Yeni mal mülk edinmeden önce yIgdIklarInIzI kullanInIz. Yoksullar bazen çok müskül durumlarda kalIrlar. Söyledikleri sözler ne kadar dogru olursa olsun, onlarI dinleyenler sözlerine kulak asmazlar. Yoksula yardImI dilenmeden yap. Sen onu el açmak zorunda bIrakIrsan, verdigin sadaka ile, onun sadakadan daha degerli olan haysiyetini satmaktan kurtarIrsIn. Yoksullarla otur, sükrünü artIrIrsIn. Yoksullugunu gizle, yoksa itibarIn sIfIra iner. Yola düsmeden arkadasI, eve girmeden de komsuyu sor. Yüzünüze karsI yapIlan sisirme övgüleri dinlemekten kendinizi koruyunuz. Çünkü onlar kalpleri kirletip ortalIga pis bir koku yayarlar. Yumusak ahlak soyluluk ve büyüklüktendir. Yumusak huylulugun bitmez tükenmez kaynagI ol. Kimseye asla eziyet etme, yaptIgIn seyin sonuçlarInI görür ve duyarsIn. Yumusak konus, sevilirsin. Yüce kisinin aç kalInca, asagIlIk kisinin karnI doyunca saldIrIsIndan korkun. Yükseklik taslamak alçaltIr, alçak gönüllülük yükseltir. Zalime gelip çatan adalet günü, mazlumun ugradIgI cevir ve cefa mihnetinden çetindir. Siddet son dereceyi buldu mu ferahlIk gelir çatar. Bela halkalarI tam daraldI mI genislik yüz gösterir. Zaman bana karsI maske takIndI, beni tanImazlIktan geldi, bilmedi ki ben güne saygIlIyIm ve talihsizliklerin en korkulusunu bile kolay seymis gibi karsIlarIm. Zaman ibret aynasIdIr. Zaman kendine uymazsa, kendini zamana uyduranlar en akIllI kimselerdir. Zaman uzasa, sonu gecikse bile sabreden mutlaka zafere ulasIr. ZamanInIn bir kIsmI maziye karIstI. Geride kalan günlerinin sayIsI da belli degil, fIrsat varken çalIs. ZamanIn icaplarIna uymayanlar, sürüden ayrIlmI koyunlar gibi geri kalIrlar. ZayIflarI ziyaret etmek alçak gönüllülüktendir. Zenginlik gurbette bir vatan, fakirlik vatanda bir gurbet gibidir. RE: Hz. Ali'den Seçme Sözler - yükümsüz - 26-11-2008 (Affetmekten utanmayIn. CezalandIrmada acele etmeyin. Emriniz altInda bulunanlarIn hatalarI karsIsInda hemen öfkelenip kendinizi kaybetmeyin. ) Bu siteye yaklaşık bi 6 aydır üyeyim. İlk üye olduğumda içerik açısından çok hoşuma gitmişti hatta sık kullanılanlarıma eklemiştim. daha sonra çok fazla giremedim ama artık huzur forumluyum sitenin kurulumunda emeği geçen ve yukarıdaki örnekte olduğu gibi güzel paylaşımlarıyla sitenin içeriğini zenginleştiren bütün arkadaşlara çok teşekkürler... Gülyaprak sözlerin hepsi insana ders verebilecek nitelikte sözler hepsini okuyamadım ama ilk fırsatta okuyacam emeğine sağlık RE: Hz. Ali'den Seçme Sözler - Sema - 26-11-2008 canım çok uzun ama bi okadarda güzel ve faydalı bi paylaşımdı.şimdilik hepsini okuyamadım bidahaki sefere inşallah konunun tamamını okurum emeğine sağlık güzel kardeşim Allah senden razı olsun.... |