PC World 04/05 sayısı
Bora Durmaz
BASIC
Açılımı 'beginner's all-purpose symbo*lic instruction code' olan Qwbasic, Qbasic, Turbo Basic ve Visual Basic gi*bi dillerin temelini oluşturan oldukça basit ve günümüzde artık pek kullanıl*mayan bir dildir. Popüler olduğu dö*nemde oldukça basit ve pratik program yazmayı sağladığı için tercih edilirdi. Artık kullanılmayan bu dil, bazı dillere temel oluşturduğundan bir temel bilgi olması açısından bilmenizde fayda var. Bu dil hakkında internet üzerinde ufak bir yazı araştırması yaparak bulacağı*nız yazılardan programlamanın en ba*sit yanını okuyabilirsiniz.
PASCAL
Günümüzde oldukça popüler ve işi ~ sel bir dil olan Delphi dilinin tern:.*olan bu yapısal dil, 1960'larda İ"Lc_ us Wirth tarafından geliştirildi. nk ~ pısal dillerden olan Algol'u temel a...:.*bu dilin ismi ilk hesap makinesini :*pan Blaise Pascal'dan gelir. Se~ taks'ı(yani benzetme yapılırsa b*programlama dilinin grameri) ko la bir dildir. Objekt Pascal ve Turbo Pa..~ cal gibi türevieri vardır ve programlı*maya başlamak için ideal bir dildı; Delphi'den önce öğrenilmesi gerekme*se de öğrenilse iyi olur.
DELPHI
Aslında bir geliştirme programı olar: Delphi Objekt Pascal'ın geliştirilmiş hali olan programlama dilidir. Win*dows için rahatça masaüstü programıyazmak için en rahat dillerden biridir. Borland firması tarafından geliştiril*miştir. Microsoft'un yeni geliştirme platformu .Net'e de destek vermeye başlayan Delphi, günümüzde kendi kendine program yazmak isteyenlerin en çok tercih ettiği dildir. Eğer işletim sistemi, oyun yazmak gibi büyük he*defteriniz yoksa önce Pascal arkasın*dan da Delphi öğrenmenizi önerebili*riz. Kendi kendinize görsel olarak her türlü programı yazabilirsiniz. Eğer kendi kendinize program yazacak*sanız hiç düşünmeden Delphi için kol*ları sıvayı
VISUAL BASIC
Microsoft tarafından geliştirilen Basic tabanlı bir dildir. Programlamaya baş*lamak' için en ideal dillerden birisidir ve adından anlaşılacağı üzere görsel olarak programlamaya izin verir. Gü*nümüzde Microsoft'un .Net için Visu*al Basic.Net olarak geliştirdiği nesne yönelimi i olanı tercih edilmektedir; fa*kat ileri derecede program yazmak için hala elverişli bir geliştirme ortamı değildir. Eğer orta seviyede program*lar yazmak istiyorsanız Visual Basic sizin için en idealidir ve eğer VB.Net öğrel1irseniz Asp.Net sayesinde web programlamaya da girebilirsiniz. Fa*kat ileri seviyeyi hedef1iyorsanız tercih etmemeniz gereken bir dildir. .Net ile web programları geliştirmek içinse kendinizi yormadan VB. Net öğrenin çünkü C#(daha sonra değineceğiz) ile yazdığınız kod da, Vb.net ile yazdığı*nız kod da Msil'e çevrilir.
C
C, programcılar için programcılar ta*rafından yaratılan dilolarak bilinir ve kullanım rahatlığı sayesinde program*cı ve kodlayıcı(coder)'ların gözbebeği*dir. Dennis Ritchie ve Brian Kernighan tarafından geliştirilmiştir. Adının C ol*masının sebebi, kendisinden önce va*rolan B dilinin üstüne kurulu olması*dır. Unix işletim sisteminin sistem dili*dir. Gelişmiş akış kontrolleri, opera*törleri ile genel kullanıma yönelik en iyi dillerden biridir; fakat günümüzde CH ve java öğrenmek çoğu insan için daha cazip gelmektedir. Bunun sebebi program yazma rahatlığı ve değişen ortam koşullarıdır. Her ne kadar bu böyle ise de C çoğu insan için bir tut*kudur ve CH, java gibi ileri seviye dil*lerden önce mutlaka öğrenilmesi gere*ken bir dildir. C'yi tam olarak anı aya*mamış bir insan C++ ve java'da sorun çekecektir. Tavsiyemiz; CH ve java öğrenmek gibi bir hayaliniz varsa önce
C öğrenerek başlayın. Böylece pro*gramlamayı tanırsınız.
C++
Bjarne Stroustrup tarafından geliştiri*len CH hakkında insanların genelde hataya düştükleri bir tanım vardır. CH, C dilinin nesne yönelimlisi değil*dir. Nesne yönelimli programlamayıdestekleyen genel kullanım için gelişti*rilmiş C üzerine kurulu bir dildir. Kompleks ve uzun projelerde kullanıl*mak için idealolan bu dil, sistem programcılığı için de idealdir. Fakat burada göze çarpan konu, fazla komplike olmayan sistemlerde C tara*fından üretilen kodun çok daha hızlıçalışmasıdır. Günümüzdeki bilgisa*yarlar içinse CH daha güçlüdür. 3D konusunda da güçlü olan bu dil, oyun geliştirmek isteyen fakat hiç program*cılık yapmamış olanlar için de tavsiye edilir. Öncelikle C iyice kavranmalı, arkasından CH öğrenilmeli daha son*ra ise grafik kütüphanelerine (Open
GL) hakim olunmalıdır. Aslında CH
için çok ileri seviye bir dil demek de gerekmez, ileri seviyedir fakat ortaya yakındır. Düşük seviyeli bir dil ile yüksek seviyeli bir dil arasında kalıp yükseğe yakın olan bir dil denebilir.
JAVA
1991'de Sun Microsystems'te james Gosling, Ed Frank ve arkadaşları tara*fından ilk geliştirildiğinde adı Oak olan fakat 1995'te adı java olarak de*ğiştirilen bu dilin programlama dünya*sına kattığı yenilik, platformdan ba*ğımsız programlama oldu. C ve C++'ın sahip olmadığı bu özellik onu yeni ve cazibeli kılmaktadır. Fakat sonrasında java'nın kaderini değiştiren olay inter*net teknolojisi oldu. java web için taşı*nabilir programları ilk kez bize tanıştı*ran diloldu. Bu özelliği ve C/CH'tan aldığı miras onu günümüzün en popüler dili yaptı. Artık günümüzün teknolojisi olarak java gösterilmek*tedir. lık zamanlarda elektronik cihaz*lar için tasarlanan bu dil, zamanla farklı varyasyonlar ile karşımıza çıktı. j2EE, j2SE ve ilk tasarlanma amacına uygun j2ME versiyonları vardır.
java'yı bu kadar övdükten sonra "Ben java öğrenmek istiyorum!" diyebilir*
siniz. Bu yüzden size hemen ufak bir uyarı yapalım. java C++'a mantık olarak benzeyen bir dildir ve eğer CH biliyorsanız java öğrenmekte hiç zor*luk çekmezsiniz. Bu yüzden size ilk önerimiz C++ kısa tanıtımına geri dön*menizdir. Her şeyi ile java günümüzün ihtiyaçlarını neredeyse tamamı ile kar*şılayan bir dildir.
C#
Microsoft'un .Net Framework için yarattığı C temelli dildir. Birçok özellik bakımından java ile ortak yönleri var*dır. java ve C#, C++ sentaksını temel alsa da C# .Net için öğrenilmesi gereken dildir. Fakat burada değin*meden geçemeyeceğimiz bir nokta var. Eğer Asp.Net ile web programcılığı yapacaksanız bu dili öğrenmeniz için hiçbir neden yoktur çünkü VB.Net gibi daha basit bir dille yazacağınız kodla C# ile yazacağınız kod MSIL'e çevrilecek ve aynı kod olarak karşınıza çıkacaktır. C,C++ ve java karması bu dil .Net için öğrenilmelidir. .
Bora Durmaz
BASIC
Açılımı 'beginner's all-purpose symbo*lic instruction code' olan Qwbasic, Qbasic, Turbo Basic ve Visual Basic gi*bi dillerin temelini oluşturan oldukça basit ve günümüzde artık pek kullanıl*mayan bir dildir. Popüler olduğu dö*nemde oldukça basit ve pratik program yazmayı sağladığı için tercih edilirdi. Artık kullanılmayan bu dil, bazı dillere temel oluşturduğundan bir temel bilgi olması açısından bilmenizde fayda var. Bu dil hakkında internet üzerinde ufak bir yazı araştırması yaparak bulacağı*nız yazılardan programlamanın en ba*sit yanını okuyabilirsiniz.
PASCAL
Günümüzde oldukça popüler ve işi ~ sel bir dil olan Delphi dilinin tern:.*olan bu yapısal dil, 1960'larda İ"Lc_ us Wirth tarafından geliştirildi. nk ~ pısal dillerden olan Algol'u temel a...:.*bu dilin ismi ilk hesap makinesini :*pan Blaise Pascal'dan gelir. Se~ taks'ı(yani benzetme yapılırsa b*programlama dilinin grameri) ko la bir dildir. Objekt Pascal ve Turbo Pa..~ cal gibi türevieri vardır ve programlı*maya başlamak için ideal bir dildı; Delphi'den önce öğrenilmesi gerekme*se de öğrenilse iyi olur.
DELPHI
Aslında bir geliştirme programı olar: Delphi Objekt Pascal'ın geliştirilmiş hali olan programlama dilidir. Win*dows için rahatça masaüstü programıyazmak için en rahat dillerden biridir. Borland firması tarafından geliştiril*miştir. Microsoft'un yeni geliştirme platformu .Net'e de destek vermeye başlayan Delphi, günümüzde kendi kendine program yazmak isteyenlerin en çok tercih ettiği dildir. Eğer işletim sistemi, oyun yazmak gibi büyük he*defteriniz yoksa önce Pascal arkasın*dan da Delphi öğrenmenizi önerebili*riz. Kendi kendinize görsel olarak her türlü programı yazabilirsiniz. Eğer kendi kendinize program yazacak*sanız hiç düşünmeden Delphi için kol*ları sıvayı
VISUAL BASIC
Microsoft tarafından geliştirilen Basic tabanlı bir dildir. Programlamaya baş*lamak' için en ideal dillerden birisidir ve adından anlaşılacağı üzere görsel olarak programlamaya izin verir. Gü*nümüzde Microsoft'un .Net için Visu*al Basic.Net olarak geliştirdiği nesne yönelimi i olanı tercih edilmektedir; fa*kat ileri derecede program yazmak için hala elverişli bir geliştirme ortamı değildir. Eğer orta seviyede program*lar yazmak istiyorsanız Visual Basic sizin için en idealidir ve eğer VB.Net öğrel1irseniz Asp.Net sayesinde web programlamaya da girebilirsiniz. Fa*kat ileri seviyeyi hedef1iyorsanız tercih etmemeniz gereken bir dildir. .Net ile web programları geliştirmek içinse kendinizi yormadan VB. Net öğrenin çünkü C#(daha sonra değineceğiz) ile yazdığınız kod da, Vb.net ile yazdığı*nız kod da Msil'e çevrilir.
C
C, programcılar için programcılar ta*rafından yaratılan dilolarak bilinir ve kullanım rahatlığı sayesinde program*cı ve kodlayıcı(coder)'ların gözbebeği*dir. Dennis Ritchie ve Brian Kernighan tarafından geliştirilmiştir. Adının C ol*masının sebebi, kendisinden önce va*rolan B dilinin üstüne kurulu olması*dır. Unix işletim sisteminin sistem dili*dir. Gelişmiş akış kontrolleri, opera*törleri ile genel kullanıma yönelik en iyi dillerden biridir; fakat günümüzde CH ve java öğrenmek çoğu insan için daha cazip gelmektedir. Bunun sebebi program yazma rahatlığı ve değişen ortam koşullarıdır. Her ne kadar bu böyle ise de C çoğu insan için bir tut*kudur ve CH, java gibi ileri seviye dil*lerden önce mutlaka öğrenilmesi gere*ken bir dildir. C'yi tam olarak anı aya*mamış bir insan C++ ve java'da sorun çekecektir. Tavsiyemiz; CH ve java öğrenmek gibi bir hayaliniz varsa önce
C öğrenerek başlayın. Böylece pro*gramlamayı tanırsınız.
C++
Bjarne Stroustrup tarafından geliştiri*len CH hakkında insanların genelde hataya düştükleri bir tanım vardır. CH, C dilinin nesne yönelimlisi değil*dir. Nesne yönelimli programlamayıdestekleyen genel kullanım için gelişti*rilmiş C üzerine kurulu bir dildir. Kompleks ve uzun projelerde kullanıl*mak için idealolan bu dil, sistem programcılığı için de idealdir. Fakat burada göze çarpan konu, fazla komplike olmayan sistemlerde C tara*fından üretilen kodun çok daha hızlıçalışmasıdır. Günümüzdeki bilgisa*yarlar içinse CH daha güçlüdür. 3D konusunda da güçlü olan bu dil, oyun geliştirmek isteyen fakat hiç program*cılık yapmamış olanlar için de tavsiye edilir. Öncelikle C iyice kavranmalı, arkasından CH öğrenilmeli daha son*ra ise grafik kütüphanelerine (Open
GL) hakim olunmalıdır. Aslında CH
için çok ileri seviye bir dil demek de gerekmez, ileri seviyedir fakat ortaya yakındır. Düşük seviyeli bir dil ile yüksek seviyeli bir dil arasında kalıp yükseğe yakın olan bir dil denebilir.
JAVA
1991'de Sun Microsystems'te james Gosling, Ed Frank ve arkadaşları tara*fından ilk geliştirildiğinde adı Oak olan fakat 1995'te adı java olarak de*ğiştirilen bu dilin programlama dünya*sına kattığı yenilik, platformdan ba*ğımsız programlama oldu. C ve C++'ın sahip olmadığı bu özellik onu yeni ve cazibeli kılmaktadır. Fakat sonrasında java'nın kaderini değiştiren olay inter*net teknolojisi oldu. java web için taşı*nabilir programları ilk kez bize tanıştı*ran diloldu. Bu özelliği ve C/CH'tan aldığı miras onu günümüzün en popüler dili yaptı. Artık günümüzün teknolojisi olarak java gösterilmek*tedir. lık zamanlarda elektronik cihaz*lar için tasarlanan bu dil, zamanla farklı varyasyonlar ile karşımıza çıktı. j2EE, j2SE ve ilk tasarlanma amacına uygun j2ME versiyonları vardır.
java'yı bu kadar övdükten sonra "Ben java öğrenmek istiyorum!" diyebilir*
siniz. Bu yüzden size hemen ufak bir uyarı yapalım. java C++'a mantık olarak benzeyen bir dildir ve eğer CH biliyorsanız java öğrenmekte hiç zor*luk çekmezsiniz. Bu yüzden size ilk önerimiz C++ kısa tanıtımına geri dön*menizdir. Her şeyi ile java günümüzün ihtiyaçlarını neredeyse tamamı ile kar*şılayan bir dildir.
C#
Microsoft'un .Net Framework için yarattığı C temelli dildir. Birçok özellik bakımından java ile ortak yönleri var*dır. java ve C#, C++ sentaksını temel alsa da C# .Net için öğrenilmesi gereken dildir. Fakat burada değin*meden geçemeyeceğimiz bir nokta var. Eğer Asp.Net ile web programcılığı yapacaksanız bu dili öğrenmeniz için hiçbir neden yoktur çünkü VB.Net gibi daha basit bir dille yazacağınız kodla C# ile yazacağınız kod MSIL'e çevrilecek ve aynı kod olarak karşınıza çıkacaktır. C,C++ ve java karması bu dil .Net için öğrenilmelidir. .
.